អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល នៃប្រទេសកម្ពុជា កំពុង«បំពានធ្ងន់ធ្ងរ»ចំពោះសិទ្ធិឯកជន របស់បុគ្គលទាំងឡាយ ដែលបានធ្វើតេស្ដិ៍វិជ្ជមានកូវីដេ-១៩ (Covid-19) បន្ទាប់ពីអត្តសញ្ញាណរបស់ពួកគេ ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយចេញ ជាសាធារណៈ។ នេះ បើតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ របស់ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្ស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) ដែលចេញផ្សាយ ពីទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស។
កាលពីដើមខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ លោក ហ៊ុន សែន បានសម្រេចចេញបញ្ជា ឲ្យព្យួរ«សិទ្ធិឯកជនពលរដ្ឋ» និងបង្ហាញអត្តសញ្ញាណអ្នកជំងឺ ជាសាធារណៈ ដើម្បីអ្វីមួយ ដែលបុរសខ្លាំងរូបនេះ អះអាងថា ជាការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាល នៃការបន្តឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងសហគមន៍ និងលើផ្ទៃប្រទេស ដែលមកដល់ថ្ងៃនេះ (ថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០) ត្រូវបានរកឃើញកើនឡើង ជាង៤០នាក់រួចហើយ។
ការសម្រេចនោះ ត្រូវបានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្វើឡើងភ្លាមៗ ដោយគ្មានការឆ្លងកាត់ការអនុម័តយល់ព្រម ពីសំណាក់សភាទាំងពីរថ្នាក់ របស់ប្រទេសកម្ពុជានោះទេ មុននឹងត្រូវបានក្រសួងសុខាភិបាលអនុវត្តន៍តាម យ៉ាងមានប្រសិទ្ធិភាព។ អត្តសញ្ញាណ និងរូបថតរបស់អ្នកជំងឺ ឬអ្នកដែលធ្វើតេស្ដិ៍ រកឃើញវិជ្ជមានកូវីដ-១៩ ត្រូវបានស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល រួមនឹងសេនាធិការផ្សេងទៀត ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង នៅតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងនៅលើបណ្ដាញសង្កម។
ផ្ទុយទៅវិញ បទបញ្ជារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចាស់វស្សា បានបង្កការភ្ញាក់ផ្អើល សម្រាប់ក្រុមអ្នកជំនាញ ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលរួមមានអ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) អ្នករាយការណ៍ពិសេស ស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស នៅកម្ពុជា, លោក ត្លាលេង ម៉ូហ្វូកេង (Tlaleng Mofokeng) អ្នករាយការណ៍ពិសេស ស្តីពីសិទ្ធិជនគ្រប់រូប ក្នុងការទទួលបាន កម្រិតជីវភាពរស់នៅខ្ពស់បំផុត ផ្នែកសុខភាពផ្លូវកាយ និងសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងលោក ចូសិប ខាណាតាស៊ី (Joseph Cannataci) អ្នករាយការណ៍ពិសេស ស្តីពីសិទ្ធិឯកជន។
តាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ ដែលទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ ទទួលបានក្នុងរសៀលថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូនេះ ក្រុមអ្នកជំនាញខាងលើ បានហៅការផ្សព្វផ្សាយ នូវអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកជំងឺទាំងនោះ ធ្វើឡើងដោយមិនចាំបាច់ ហើយវាជាការបំពានធ្ងន់ធ្ងរ លើសិទ្ធិឯកជន។
ក្រុមអ្នកជំនាញត្រូវបានស្រង់សំដី មកបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះថា៖
«ការបង្ហាញឈ្មោះ និងការធ្វើឱ្យអាម៉ាស់ ជាសាធារណៈ ដល់អ្នកដែលឆ្លងវីរុសនេះ អាចនាំឱ្យមានការរើសអើង និងការម៉ាក់ងាយ។ សកម្មភាពទាំងនេះ គឺជាការរំលោភ បំពានធ្ងន់ធ្ងរ លើសិទ្ធិឯកជន។ (…) វាក៏អាចធ្វើឱ្យប្រជាជន មានការរារែកចិត្ត ក្នុងការធ្វើតេស្តផងដែរ ប្រសិនជាពួកគេមានរោគសញ្ញាជំងឺកូវីដ-១៩ ឬប្រសិនជាពួកគេសង្ស័យថា ខ្លួនមានហានិភ័យ នៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ នេះ ដោយសារបាននៅជិត ក្បែរអ្នកដែលបានធ្វើតេស្តវិជ្ជមាន ដោយវីរុសនេះ។»
«មានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងថា ទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួន បាននិងកំពុងប្រមូល ព្រមទាំងផ្សព្វផ្សាយ ដោយគ្មានការយល់ព្រម។ មិនមានបញ្ញត្តិច្បាប់ណាមួយ ដែលអនុញ្ញាត ឱ្យធ្វើការប្រមូល ដំណើរការ និងបោះពុម្ពផ្សាយទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួន បែបនេះឡើយ។ ច្បាប់ស្តីពីការរក្សាការសំងាត់ និងសិទ្ធិឯកជន តម្រូវឱ្យធានាការពារសមស្រប និងដោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់ ចំពោះបុគ្គលដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ ដើម្បីធានាការប្រើប្រាស់គត់ហ្មត់ នូវទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួន និងទិន្នន័យទាក់ទងនឹងសុខភាព ព្រមជាមួយនឹងការត្រួតពិនិត្យដោយឯករាជ្យ។»
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ បានបន្តអះអាងថា ការរាតត្បាតជាសកល បានដាក់ការធានាការពារទិន្នន័យ ចំពោះការធ្វើតេស្ត។ រាល់ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនណាមួយ ដែលប្រមូលបាន ក្នុងការតាមស្វែងរក អ្នកដែលប៉ះពាល់ ដោយជំងឺកូវីដ-១៩ គួរតែបានកំណត់ត្រឹមតែអ្វី ដែលចាំបាច់បំផុត និងមានសមាមាត្រ ដើម្បីបញ្ឈប់ការរីករាលដាល នៃជំងឺនេះតែប៉ុណ្ណោះ។
ក្រុមអ្នកជំនាញបានជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាធានាថា ប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប ជាពិសេស ជនដែលងាយរងគ្រោះបំផុត អាចទទួលបាន នូវវិធានការសុខភាពសាធារណៈ រួមទាំងការធ្វើតេស្ត ការណែនាំ ការប្រឹក្សាយោបល់ និងការពិនិត្យព្យាបាល។ ក្រុមអ្នកជំនាញ អ.ស.ប បានសម្តែងកង្វល់ផងដែរ អំពីការរីករាលដាល នៃជំងឺរាតត្បាត នៅក្នុងពន្ធនាគារកម្ពុជា ហើយបានអំពាវនាវ ឱ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តជាបន្ទាន់ តាមការសន្យារបស់ខ្លួន ដើម្បីធ្វើតេស្តជនជាប់ឃុំ។
ជាប្រតិកម្មតបវិញ តំណាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ បានហៅការលើកឡើងខាងលើ របស់ក្រុមអ្នកជំនាញ ថាជាការលើកឡើង របស់«បុគ្គលខ្លះ» ដែលមិនស្គាល់ច្បាស់ អំពីកម្ពុជា។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ចេញផ្សាយក្នុងថ្ងៃតែមួយ (ថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០) បានសរសេរឲ្យដឹងថា៖
«ចម្បងនិងសំខាន់បំផុត គឺសិទ្ធិមានជីវិត សិទ្ធិរស់រាន សិទ្ធិទទួលបានការព្យាបាលសុខភាព។»
យ៉ាងណា ក្រុមអ្នកជំនាញខាងលើ បានស្វាគមន៍សេចក្តីប្រកាស របស់ក្រសួងសុខាភិបាល ចុះថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ដែលបានបញ្ជាក់ ពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ក្នុងការគោរពសិទ្ធិឯកជនរបស់បុគ្គល និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស ហើយបានកត់សម្គាល់ថា សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានស្តីពីជំងឺកូវីដ-១៩ របស់ក្រសួងព័ត៌មាន ចុះថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ បានដកចេញ នូវរូបថតរបស់បុគ្គលមួយចំនួន ដែលបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ថាវិជ្ជមានកូវីដ-១៩៕
