ការលើកទ័ពរបស់វៀតណាម ចូលវាយរំលំរបបខ្មែរក្រហម ទំនងជាធ្វើឡើង​ដើម្បី​«យកខ្មែរ​ធ្វើចំណុះ» ដូចដែលអធិរាជ​-មេដឹកនាំ​វៀតណាម​ច្រើនអង្គ/នាក់ ធ្លាប់បានធ្វើរួចហើយ។ នេះ ជាការពន្យល់លើកឡើង របស់លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ នៅខណៈ​ថ្ងៃខួប«៧មករា» កាន់តែខិតជិតមកដល់ (សល់តែ​២ថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ)។

អត្ថន័យនៃការលើកទ័ពវៀតណាម វាយលុកចូលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្រៅក្របខណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបង្កឲ្យមាន​សង្គ្រាមប៉ាកកា​មិនតិចទេ រវាងក្រុមអ្នកនិយម-ដឹងគុណ​វៀតណាម និងក្រុមអ្នកសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ប្រវត្តិសាស្ត្រឯករាជ្យ។

ក្រុមអ្នកនិយម-ដឹងគុណវៀតណាម រាប់ទាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាច តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ មកទល់នឹងថ្ងៃនេះ តែងចាត់ទុកព្រឹត្តិការណ៍នោះ ជាការសង្គ្រោះជាតិ-ប្រជាជនកម្ពុជា ពីរបប៣ឆ្នាំ៨ខែ២០ថ្ងៃ ដែលពោរពេញ​ដោយបាតដៃ​ប្រលាក់ឈាម​ពូជសាសន៍ឯង។

ក្រុមលោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងអួតអាងទៀតថា កងទ័ពវៀតណាមគ្រាន់តែជួយអន្តរាគមន៍ បន្ថែមពីលើកងទ័ព​រណសិរ្យសាមគ្គី​សង្គ្រោះជាតិ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលនៅពេលនោះ មានឈ្មោះថា ជាបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ។

សម្រាប់លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មិនបានយល់ដូច្នេះទេ ដោយលោកទាញអំណះអំណាង ពីក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីយកមកពន្យល់​កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ជាពិសេសអ្នកនយោបាយទំពាំងស្នងឬស្សី។ លោកបានរៀបរាប់ នៅលើបណ្ដាញសង្គម ក្នុងរសៀល​ថ្ងៃអង្គារទី៥ ខែមករាថា៖

«អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយ ត្រូវចេះដឹងជាងអ្នកនិយោបាយមុនៗ ត្រូវស្គាល់ប្រទេសខ្លួនឯង ទឹកដីអាណាចក្រខ្មែរពីដើម ប្រទេសជិតខាង ជាពិសេសប្រទេសវៀតណាម។»

«វៀតណាមស្គាល់ខ្មែរ ជាងខ្មែរស្គាល់ខ្លួនឯង ទាំងចរិតមាយាទ​ជនជាតិខ្មែរ តាំងពីស្តេច​រហូតដល់​ជនថ្នាក់ទាបបំផុត ទាំងវប្បធម៌ខ្មែរ ទាំងភូមិសាស្ត្រ ទាំងប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលទាំងនេះ​ បានជួយឲ្យវៀតណាម​យកចំណេញ និងប្រើប្រាស់ខ្មែរ ឲ្យបម្រើផលប្រយោជន៍ពួកគេ បានយ៉ាងច្រើនបំផុត ពីទំនាក់ទំនាក់​របស់ពួកគេជាមួយខ្មែរ ទោះជានៅក្នុងកាល:ទេស:អាក្រក់ ចំពោះពួកគេ យ៉ាងណាក៏ដោយ។»

អ្នកវិភាគឯករាជ្យរូបនេះ បានលើកយកព្រឹត្តិការណ៍ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រចំនួន២ដង មកអះអាងអំពីផលប្រយោជន៍របស់វៀតណាម ដែលស្គាល់ខ្មែរដ៏ច្បាស់លាស់។ លោកបណ្ឌិត បានសរសេរ ដូចការដកស្រង់ទាំងស្រុងថា៖

ការស្គាល់ខ្មែរដ៏ច្បាស់លាស់ បានជួយឲ្យវៀតណាមមកយកខ្មែរ ធ្វើជាប្រទេសចំណុះ (Vassal) របស់គេ បានម្តងពីរដង ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ៖

  • ម្តងគឺក្រោយអធិរាជយ៉ាឡុង (Gia Long) បានបង្រួបបង្រួមប្រទេសវៀតណាម ភ្ជាប់ពីប៉ែកខាងត្បូង ទៅនឹងប៉ែកខាងជើង នៅដំណាច់សតវត្សទី១៨។ អធិរាជមិញម៉ាង (Minh Mang) ដែលស្នងរាជ្យបន្ត បានច្បាំងដណ្តើម​ទឹកដីខ្មែរពីសៀម យកធ្វើជាប្រទេសចំណុះ របស់វៀតណាម ។
  • ម្តងទៀត ក្រោយអុង ហូ ជីមិញ បានបង្រួបបង្រួមប្រទេសវៀតណាម ពីប៉ែកខាងជើង​ទៅប៉ែកខាងត្បូង នៅឆ្នាំ១៩៧៥។ នៅដំណាច់ឆ្នាំ១៩៧៨ វៀតណាមក៏បានលើកទ័ព ចូលមកប្រទេសខ្មែររំលំរបបខ្មែរក្រហម ក្នុងបំណងប្រហែលមិនខុស ពីអធិរាជមិញម៉ាងប៉ុន្មានទេ គឺយកខ្មែរធ្វើជាប្រទេសចំណុះ របស់ប្រទេសវៀតណាមដូចមុន៕


លំអិតបន្ថែមទៀត

របាយការណ៍

«សមិទ្ធិផល»នៃសម្តេច សីហនុ ត្រូវ​ខ្មែរក្រហម​បំផ្លាញ​អស់?

តើ«សមិទ្ធិផល»របស់សម្ដេច នរោត្ដម សីហនុ ណាខ្លះ ដែលបានបាត់បង់ និងសមិទ្ធិផល​ណាទៀត ដែល​នៅសេសសល់ ហើយក្លាយជាអ្វី នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ? កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ខណៈដែលប្រជាជនកម្ពុជាជាទូទៅ ...
វិភាគ អត្ថាធិប្បាយ

អ្នកវិភាគថាព្រះរាជាសព្វថ្ងៃ មិនខុសពីព្រះចៅអធិរាជជប៉ុន មុនឆ្នាំ១៨៦៨

«សព្វថ្ងៃនេះ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ដូចជាមិនខុសពីព្រះចៅអធិរាជជប៉ុន មុនឆ្នាំ១៨៦៨ ប៉ុន្មានទេ» នេះ ជាការអះអាងឡើង របស់លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម ដោយពន្យល់ថា ...
ទស្សនៈប្រិយមិត្ត

«បណ្ឌិត កែម ឡី និងខ្ញុំ»

«បណ្ឌិត កែម ឡី និងខ្ញុំ» ជាសំណេររៀបរាប់ឡើងវិញ​សរសេរដោយលោក លឺ ឡាយស្រេង ពីការ​ជួប​ជជែក​​រវាង​លោក និងលោក កែម ឡី នៅប្រមាណជាងមួយខែ​មុនលោក កែម ...

យល់ស៊ីជម្រៅផ្នែក កម្ពុជា

កម្ពុជា

ក្រុមការងារ អ.ស.ប អំពាវនាវ​ឲ្យកម្ពុជា​ដោះលែង​«ស្ត្រីសេរីភាព»​ជាបន្ទាន់

កម្ពុជា

សភាអ៊ឺរ៉ុបទាមទារ​ឲ្យបន្ថែម​ទណ្ឌកម្ម លើសេដ្ឋកិច្ច​និងមេដឹកនាំកម្ពុជា

នៅមុននេះបន្តិច សភាអ៊ឺរ៉ុបទើបនឹងអនុម័តដំណោះស្រាយមួយ ជុំវិញស្ថានភាពនយោបាយ ការគោរព​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយទាមទារឲ្យគណៈកម្មអ៊ឺរ៉ុប គ្រោងដាក់​ទណ្ឌកម្ម លើសេដ្ឋកិច្ច​និងមេដឹកនាំកម្ពុជា បន្ថែមទៀត។ ដំណោះស្រាយ៧ចំណុច ដែលមានលេខ «P9_TA(2023)0085» ...

Comments are closed.