ក្នុងខែធ្នូនេះ នៅពេលដែលអង្គការសហប្រជាជាតិប្រារព្ធ«ទិវាសិទ្ធិមនុស្ស» ពិភពលោកទាំងមូលកំពុងតែពើបប្រទះ នូវបញ្ហាប្រឈមនានា ចំពោះមុខលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធមនុស្ស។
របបផ្តាច់ការនានា កំពុងតែបន្តគាបសង្កត់សង្កិន ពួកអ្នកប្រឆាំង ឬអ្នកដែលតវ៉ាទាមទារសិទ្ធិស៊ីវិល ជាមូលដ្ឋាន។ បណ្តារដ្ឋដែលប្រកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ ក៏កំពុងដោះស្រាយនូវរលក លទ្ធិស្តាំនិយមជ្រុលហួស និងប្រជាភិថុតនិយម។ ពួកអ្នកធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស កំពុងរងនូវការរឹតត្បិត ការគំរាមកំហែងផ្សេងៗ ពីរដ្ឋអំណាច ដែលការណ៍នេះ បង្ខំអោយគេដាក់កំហិតខ្លួនឯងដើម្បីបន្តប្រតិបត្តិការ នៅក្នុងស្ថានភាពដ៏តឹងតែងនេះ។
ស្ថាប័នអន្តរជាតិខ្លួនឯងផ្ទាល់ ក៏មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរ ដោយសារតែបណ្តារដ្ឋមិនសូវឲ្យសារសំខាន់ និងពួករដ្ឋបុរសធំៗ ចាប់យកលទ្ធិជាតិនិយមជាគោល ដោយរាប់តាំងពីសហរដ្ឋអាមេរិកឡើងទៅ។ សហរដ្ឋអាមេរិកដែលគេស្គាល់ថា ជាជើងឯកក្នុងការគាំពារគោលការណ៍សេរីនិយម ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ក៏កំពុងដោះស្រាយ វិបត្តិក្នុងស្រុកផ្ទាល់រាប់មិនអស់ ចាក់ស្រេះប្រទាក់ក្រលា។
សហភាពអឺរ៉ុបដែលបែកបាក់គ្នាដោយអន្លើ ចាប់តាំងពីមានបញ្ហាជនភៀសខ្លួន ពីមជ្ឍឹមបូព៌ា និងការចាកចេញរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស ពីប្លុក ហាក់បីដូចជាកំពុងទប់ជំហរខ្លួន ប្រឆាំងតទល់នឹងរលកប្រជាភិថុតនិយម ស្តាំនិយម ក៏ដូចជាការងើបឡើងវិញ នូវភាពប្រទូស្តរបស់ប្រទេសរុស្សីរបស់លោកពូទីន។
នៅផ្នែកអាស៊ីខាងកើត អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប្រទេសចិនដ៏ប្រកបដោយមហិច្ឆតា កំពុងវាតឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ដើម្បីក្លាយជាមហាអំណាចតំបន់ និងឈានទៅធ្វើជាមហាអំណាចពីភពលោក (លោកស៊ី ជីនពីង សំលឹងមើលឆ្នាំ២០៥០ ដើម្បីវ៉ាអាមេរិក ក្លាយជាហាអំណាចលេខ១លើលោក)។ ផែនការផ្លូវសូត្រសតវត្សទី២១ បាននឹងកំពុងបន្តទាក់ទាញ បណ្តារដ្ឋតូចៗទាំងអាស៊ី និងអាហ្វ្រិច អោយចូលទៅក្នុងអ្វី ដែលគេហៅថា នយោបាយការទូតបំណុល។ ការណ៍នេះ ក៏នឹងមិនអាចប្រព្រឹត្តទៅ ដោយរលូននោះដែរ ព្រោះមហាអំណាចខាងលិច មិនបណ្តោយឲ្យចិនអនុវត្តផែនការរបស់ខ្លួន ដោយស្រួលនោះទេ ហើយចំណែកប្រទេសតូចតាចជិតខាង ដែលមិនចូលចិត្តចិន ក៏កំពុងតែស្វះស្វែង រកបង្អែកអាមេរិក ដើម្បីទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលចិន។
នៅក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ វិស័យសិទ្ធិមនុស្សកំពុងមានភាពស្រពេចស្រពិល ចំពោះមុខអនាគត របស់មនុស្សជាតិខាងមុខ។ ដរាបណាប្រជាជាតិទាំងឡាយ នៅកំពុងដោះស្រាយវិបត្តិផ្ទៃក្នុងនានារបស់ខ្លួន រដ្ឋទាំងនោះនឹងទុកបណ្តោយឲ្យវិស័យមួយនេះ រអិលថយក្រោយ។ ហើយថ្ងៃណាមួយ សន្ទុះកំលាំងមហាជន ដែលឆ្អែតឆ្អន់នឹងការគាបសង្កត់នឹងក្រោកឡើង ដូចដែលប្រវត្តិសាស្រ្ត តែងតែកើតឡើងរហូតមក។ អ្នកដឹកនាំដែលមានទស្សនវិស័យវែងឆ្ងាយ មានគំនិតជ្រាលជ្រៅល្អិតល្អន់ មានមនសិការជាតិនិយមច្បាស់លាស់ មិនអាចមើលរំលង សិទ្ធិស៊ីវិលរបស់ប្រជាជនបានឡើយ ។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ សូមថ្លែងនូវការកោតសរសើរ នូវវីរភាព របស់បណ្តាអ្នកធ្វើការ ផ្នែកគាំពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងអស់ នៅទូទាំងពិភពលោក ដែលកំពុងរងនូវសម្ពាធដ៏លំបាក ដូចវេលាបច្ចុប្បន្ននេះ៕
——
សុភី, ៣ ធ្នូ ២០២០
អត្ថបទ«ទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ខណៈនិន្នាការផ្ដាច់ការនិយមកើនឡើង»ខាងលើ ត្រូវបានផ្ញើរមកទស្សនាវដ្ដី និងត្រូវបានចុះផ្សាយ ក្នុងក្របខណ្ឌសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ។ ទស្សនាវដ្ដីបានធ្វើការកែសម្រួល នូវឃ្លាឃ្លោងមួយចំនួន និងកំហុសអក្ខរាវិរុទ្ធខ្លះៗ ប៉ុន្តែអត្ថន័យដើមរបស់អត្ថបទ និងអ្វីដែលស្មេរចង់អះអាង មិនត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរទេ។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ ទស្សនាវដ្ដីសូមធ្វើការលើកទឹកចិត្ត ដល់មិត្តអ្នកអានទាំងអស់ ដែលមានបំណងចង់ផ្ញើរជាអត្ថបទស្រាវជ្រាវ ប្រលោមលោក ល្បែងកំសាន្ដ ល្បងប្រាជ្ញា ឬមតិយោបល់ទាក់ទងនឹងអ្វីក៏ដោយ ដែលបម្រើដល់ប្រយោជន៍សង្គម ឬប្រយោជន៍សហគមន៍ មកទស្សនាវដ្ដី។ សូមសរសេរអត្ថបទ ឬឯកសារទាំងនោះ ដោយប្រើពុម្ពអក្សរខ្មែរយូនីកូដ (Khmer Unicode) ដាក់លើ Microsoft Word file ហើយផ្ញើរមកទស្សនាវដ្ដីតាមរយៈ ខ្សែភ្ជាប់នេះ (ចុចពីលើ) ឬតាមមែល [email protected]។
ការិយាល័យនិពន្ធរបស់ទស្សនាវដ្ដី នឹងទទួលអត្ថបទ ឬឯកសារទាំងនោះ ដោយក្ដីសោមនស្សរីករាយ និងធ្វើការពិនិត្យចុះផ្សាយជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេសទស្សនាវដ្ដី នឹងគោរពក្ដីប្រាថ្នារបស់ប្រិយមិត្ត ដែលមិនចង់បញ្ចេញឈ្មោះ៕
