លោក រស់ សុឃិត ចាងហ្វាងកាសែតជាតិខ្មែរ ត្រូវបានថតរូប ក្នុងអំឡុងពេលចាប់ខ្លួន។ (រូបថតនគរបាល)
អង្គការអ្នកយកព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន (RWB /RSF) អះអាងថា នឹងលើកយកសំនុំរឿង ចាប់ចងអ្នកកាសែត នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឡើងទៅសហភាពអ៊ឺរ៉ុប (EU) ដើម្បីអំពាវនាវឱ្យស្ថាប័នអន្តរ-រដ្ឋាភិបាលមួយនេះ រឹតបន្តឹងវិធានការ ព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «EBA» បន្ថែមពីលើវិធានការ ដែលមានស្រាប់។
ការតំឡើងសម្លេង របស់ស្ថាប័នអន្តរជាតិ ដែលមានជំនាញខាងការឃ្លាំមើល សេរីភាពសារព័ត៌មាន នៅជុំវិញពិភពលោក ធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីហេតុការណ៍ចាប់ចង និងរឹតត្បិត លើអ្នកសារព័ត៌មាន និងស្ថាប័នផ្សព្វផ្សាយ បានកើតឡើងជាហូរហែ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រាប់ចាប់តាំងពីចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២០នេះមក។
ហេតុការណ៍ចុងក្រោយបំផុត គឺការចាប់ខ្លួនលោក រស់ សុឃិត ចាងហ្វាងកាសែតជាតិខ្មែរ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីអ្នកសារព័ត៌មានរូបនេះ បានបង្ហោះអត្ថបទរិះគន់ធ្ងន់ៗ ទៅលើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងការដឹកនាំរបស់លោក។ អត្ថបទចំនួន២ ដែលអ្នកកាសែតខាងលើ បានសរសេរនៅលើគណនេយ្យហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន មានចំណងជើងទាំងស្រុងថា៖
«លោក ហ៊ុន សែន នឹងបាត់បង់អ្វីៗទាំងអស់ បើនៅតែចចេស ចង់លើកបន្តុបកូនខ្លួន ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះ! យួនមិនគាំទ្រ ហ៊ុន ម៉ាណែត ឡើយ!»
«លោក ហ៊ុន សែន កំពុងទល់ច្រក រឿងពលរដ្ឋធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រ គ្មានលុយសងធនាគារ ក៏លើកទឹកចិត្តឲ្យធនាគារ រឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិ ពលរដ្ឋណា ស្តាប់តាមក្រុមប្រឆាំង មិនព្រមសង់លុយ ឲ្យធនាគារ!»
លោក សុឃិត ត្រូវបានចាប់ខ្លួន នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និងត្រូវបានចោទប្រកាន់ នៅ៣ថ្ងៃក្រោយមក (ថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា) ដោយតុលាការរាជធានី ពីបទ«ញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ ជាអាទិ៍» តាមមាត្រា៤៩៤ និងមាត្រា៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។ បើតាមបទចោទប្រកាន់ខាងលើ ចាងហ្វាងកាសែតជាតិខ្មែររូបនេះ អាចជាប់ពន្ធនាគារ ២ឆ្នាំ។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន ចុះថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា អង្គការ «RSF» ដែលមាន ទីស្នាក់ការធំ ក្នុងរដ្ឋធានីប៉ារីស (បារាំង) បានទាមទារឲ្យមានការដោះលែងលោក រស់ សុឃិត «ជាបន្ទាន់»។ បើតាមអង្គការខាងលើ អ្នកកាសែត រស់ សុឃិត មិនត្រូវបានចាប់ខ្លួន ដោយគ្រាន់តែលោកបង្ហោះសារ តាមទំព័រហ្វេសប៊ុក រិះគន់លោក ហ៊ុន សែន នោះឡើយ។
លោក ដានីញែល បាស្តារដ៍ (Daniel Bastard) នាយកការិយាល័យ តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វ្រិក នៃអង្គការនេះ បានសរសេរក្នុងទូរសាអេឡិចត្រូនិក ផ្ញើមកកាន់ទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ ឱ្យដឹងថា «RSF» បានតាមដានហេតុការណ៍ ទាំងអស់ខាងលើយ៉ាងដិតដល់បំផុត។ មេដឹកនាំអង្គការអន្តរជាតិ បានអះអាង ជាភាសាបារាំង ដែលមានខ្លឹមសារ ជាខេមរៈភាសា ដូច្នេះថា៖
«ការឃុំខ្លួនអ្នកសារព័ត៌មាន ដោយសារការបង្ហោះសារចំនួនពីរ ដែលគ្រាន់តែរិះគន់នាយករដ្ឋមន្ត្រី បង្ហាញពីវិធីសាស្ត្រ នៃរបបផ្តាច់ការដ៏អាក្រក់បំផុត ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងយកមកអនុវត្ត ក្នុងពេលនេះ។»
«ការបែកធ្លាយសារសម្លេង របស់លោក ហ៊ុន សែន និងបក្សពួក បង្ហាញពីភាពមិនមានដែនកំណត់ ក្នុងការចាត់វិធានការ ដើម្បីបិទសម្លេងប្រឆាំង ចេញទាំងអស់។ នៅក្នុងបរិបទនេះ យើងអំពាវនាវទៅសហភាពអ៊ឺរ៉ុប ឲ្យរឹតបន្តឹងបន្ថែមទៀត នូវទណ្ឌកម្មពាណិជ្ជកម្ម ដែលត្រូវបានសម្រេចធ្វើមួយផ្នែក កាលពីពេលថ្មីៗ ប្រឆាំងរបបក្រុងភ្នំពេញ។»
មកដល់ថ្ងៃនេះ អ្នកសារព័ត៌មានយ៉ាងហោច ៣នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងស្ថាប័នផ្សព្វផ្សាយ របស់ពួកគេផង ត្រូវបានបង្ខំឲ្យបិទទ្វា។ រីឯគេហទំព័រ របស់ទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ «MONOROOM.info» បានរងការរាំងខ្ទប់ ដោយមិនឲ្យប្រិយមិត្តបើកចេញ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តាំងពីចុងខែមីនារហូតមក។
សម្រាប់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ធ្លាប់អះអាង ក្នុងពេលកន្លងមកថា ការចាប់ខ្លួនអ្នកកាសែតទាំងនោះ គឺដោយសារពួកគេ ពុំបានធ្វើទៅតាមតួនាទី និងការទទួលខុសត្រូវ របស់អ្នកសារព័ត៌មានប៉ុណ្ណោះ។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ បានថ្លែងយ៉ាងខ្លីថា ការចាប់ចងលើអ្នកសារព័ត៌មានខាងលើ គឺជាភារកិច្ចរបស់តុលាការ ដែលជាស្ថាប័នឯករាជ្យ ក្នុងការអនុវត្តន៍ច្បាប់កម្ពុជា។
យ៉ាងណា អង្គការ «RSF» បានបន្តព្រមានរបបក្រុងភ្នំពេញ តាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ របស់ខ្លួនទៀតថា ទណ្ឌកម្មពាណិជ្ជកម្ម របស់ «EU» គឺជាការឆ្លើយតប ទៅនឹងនយោបាយ របស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការរឹតត្បិត និងការវាយបង្ក្រាប មិនឈប់ឈរ ទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋ ដែលក្នុងនោះ ក៏មានសេរីភាពសារព័ត៌មានមួយដែរ ដូចរបាយការណ៍របស់ «RSF» បានចេញផ្សាយយ៉ាងលំអិតម្ដងហើយ កាលពីឆ្នាំ២០១៨៕