សម្រាប់លោកសាស្ត្រាចារ្យ អៀ សុផល មកពីសាកលវិទ្យាល័យមួយ នៃសហរដ្ឋអាមេរិក បានពន្យល់ថា ការអះអាងចុងក្រោយបំផុត របស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ស្វាគមន៍ការបដិសេធរបស់កម្ពុជា ចំពោះវត្តមានមូលដ្ឋានយោធាចិន នៅខេត្តព្រះសីហនុនោះ មានលក្ខណៈជាការ«ចាប់»កម្ពុជា ឲ្យត្រូវតែគោរព«ការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន»។
កាលពីថ្ងៃទី១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩ម្សិលម៉ិញ ក្រោយកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានក្នុងរាជធានីបាងកក ប្រទេសថៃ លោក ម៉ៃ ភមភីអូ (Mike Pompeo) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាន ថាសហរដ្ឋអាមេរិក ស្វាគមន៍ការបដិសេធរបស់កម្ពុជា ចំពោះព័ត៌មានស្តីអំពីមូលដ្ឋានយោធាចិន ដាក់នៅក្នុងតំបន់ឈូងសមុទ្រកម្ពុជា។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងឡើងថា៖
«ក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ាន-អាមេរិក កម្ពុជាបានបដិសេធរបាយការណ៍ដែលថា កម្ពុជាអនុញ្ញាតឲ្យមាន មូលដ្ឋានយោធាចិន នៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន។ សហរដ្ឋអាមេរិកស្វាគមន៍ ការការពារ អធិបតេយ្យភាព បូរណភាពដែនដីដ៏ខ្លាំងក្លា របស់កម្ពុជា ហើយលើកទឹកចិត្ត ដល់ប្រទេសផ្សេងទៀត ក្នុងតំបន់ ឲ្យធ្វើតាមលំនាំរបស់កម្ពុជា។»
ជាការលើកឡើង របស់លោក ម៉ៃ ភមភីអូ ដោយប្រើភាសាការទូត។ នេះ បើតាមការពន្យល់ របស់លោកសាស្ត្រាចារ្យ អៀ សុផល។ តែនៅក្នុងភាសានោះ មានបង្កប់ដោយការជំរុញ ឲ្យកម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវគោរព «ការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន» និងមិនអាចប្រើយុទ្ធសាស្ត្រ «ខ្លួនមួយជិះទូកពីរ» ក្រោមក្រសែរភ្នែកតាមដាន របស់សហគមន៍អន្តរជាតិនោះបានឡើយ។
លោក អៀ សុផល ពីសាកលវិទ្យាល័យអាមេរិក ឈ្មោះ «Occidental College» ដែលស្ថិតក្នុងក្រុង «Los Angeles» រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា បានលើកឡើង នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា៖
«លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក បានចាត់ទុកការបដិសេធ របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ថាមានតម្លៃចំពោះមុខ តែបានភ្ជាប់ការថ្លែងរបស់លោកភ្លាមៗ ដើម្បី”ចាប់“ឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា ត្រូវគោរពយ៉ាងប្ដូរផ្ដាច់ ចំពោះការបដិសេធរបស់គេ។ បើមានភស្តុតាង បង្ហាញជាបន្តថា សកម្មភាពនោះជាការពិត ពេលនោះ កម្ពុជានឹងមិនគ្រាន់តែរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនទេ តែបាត់បង់កេរ្តិ៍ឈ្មោះទាំងអស់។»
សារព័ត៌មានដ៏ធំឈ្មោះ «The Wall Street Journal» បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយ កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យទី២១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ អះអាងពីវត្តមាន«កិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់»មួយ ដែលប្រទេសចិន បានចុះហត្ថលេខាជាមួយរបបក្រុងភ្នំពេញ ដើម្បីអនុញាតឲ្យកងទ័ពរបស់ខ្លួន ប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា នៅ«រាម» ក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំ។
ប៉ុន្តែភ្លាមៗ ក្រោយប៉ុន្មានម៉ោងនៃការចេញផ្សាយនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានចេញមុខធ្វើប្រតិកម្មខ្លាំងៗ ដោយហៅព័ត៌មាននោះ ថាជាការប្រឌិតដ៏អាក្រក់បំផុត ប្រឆាំងកម្ពុជា។
កាលពីចុងសប្ដាហ៍មុន រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ ថែមទាំងបានអញ្ជើញអ្នកសារព័ត៌មានក្នុងស្រុក ប្រមាណជិត៦០នាក់ ឲ្យចុះផ្ទាល់ ទៅដល់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹក «រាម» ដើម្បីអះអាងពីអ្វី ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើកឡើងថា ជា«ការបង្ហាញការពិត» ជាជាងរាយការណ៍តាម «ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ» នោះផង។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ អៀ សុផល បានបន្តទៀតថា៖
«រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចង់ដើរផ្លូវពីរ។ ទីមួយ ធ្វើនូវអ្វីដែលចិនចង់បាន និងទីពីរ គឺបន្តបដិសេធអំពីអ្វី ដែលកើតមាន ទៅកាន់សហគមន៍អន្តរជាតិ។ តែក្រុងភ្នំពេញ មិនអាចជាន់ទូកទាំងពីរដូច្នេះបានទេ៕»
TProfessor Sophal Ear, an expert in diplomacy at Occidental College, told VOA’s Cambodian Service, “The Secretary of State has taken Phnom Penh’s denials at face value but is coyly cornering the Phnom Penh authorities into committing to their denial. If evidence emerges that activity is in fact continuing, then Cambodia will have violated not only its own Constitution but also lose all credibility. “…
Posted by Sophal Ear on Thursday, August 1, 2019