ច្បាប់«អាជ្ញាសឹក»គ្រោងនឹងត្រឡប់មកវិញ នៅកោះហ្វីលីពីន?
- ដោយ: កេសរ កូល ([email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១៦ មករា ២០១៦
- កែប្រែចុងក្រោយ: January 16, 2017
- ប្រធានបទ: គ្រឿងញៀន
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
របបផ្ដាច់ការ នៅហ្វីលីពីនបានផុតរលត់ទៅ អស់រយៈកាល ជាង៣០ឆ្នាំមកហើយ។ ប៉ុន្តែនៅពេលនេះ លោក រ៉ូឌ្រីចូ ឌុយតែតេ (Rodrigo Duterte) ប្រធានាធិបតី ដែលបានជាប់ឆ្នោត តាមបែបលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បែរជាបានគម្រាម ថាលោកនឹងចេញក្រិត្យ ស្ដីពីច្បាប់អាជ្ញាសឹក ដើម្បីយកមកអនុវត្តន៍ នៅក្នុងក្របខណ្ឌ នៃប្រតិបត្តិការប្រឆាំងនឹងការជួញដូរគ្រឿងញៀនទៅវិញ។
នៅក្នុងសុន្ទរកថាមួយ កាលពីយប់ថ្ងសៅរ៍ លោក ឌុយតែតេ បានថ្លែងឡើងថា៖ «ក្នុងករណីចាំបាច់ ខ្ញុំនឹងចេញក្រិត្យដាក់ឲ្យប្រើ នូវច្បាប់អាជ្ញាសឹក។ គ្មាននរណាម្នាក់ អាចរារាំងខ្ញុំ មិនឲ្យធ្វើរឿងនេះបានទេ។»។ ប្រធានាធិបតី ដែលធ្លាប់ជាធ្វើជាមេធាវីរូបនេះ បានអះអាងថា ការប្រើប្រាស់ឡើងវិញ នូវច្បាប់អាជ្ញាសឹកនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីការពារ ប្រជាជនហ្វីលីពីន និងយុវវ័យរបស់ប្រទេសនេះ។
លោក ឌុយតែតេ បានឈ្នះឆ្នោត ជាប់ជាប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅ ដោយសារការសន្យារបស់លោក ក្នុងការសម្លាប់ឲ្យអស់ នូវឧក្រិដ្ឋជន ជួញដូរគ្រឿងញៀន ដែលមានចំនួនរាប់សិបពាន់នាក់ និងដែលជាដំបៅស៊ីរូបផ្ទៃក្នុងមួយ របស់ប្រទេសហ្វីលីពីន។
រហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ មនុស្សជាង៥៧០០នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ បន្ទាប់ពីពេលចូលកាន់តំណែង និងការប្រកាសសង្គ្រាម របស់លោក ប្រឆាំងនឹងការជួញដូរគ្រឿងដូរ ត្រូវបានធ្វើឡើង នៅខែមិថុនា។ យុទ្ធនាការនេះ បានបង្កឲ្យមានការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងក្លា ពីអង្គការសហប្រជាជាតិ សហគមន៍អ៊ឺរ៉ុប ពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងជាពិសេស ពីសំណាក់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក ដោយបានលើកឡើង ថាវិធានការដ៏ចាស់ដៃទាំងនេះ មានលក្ខណៈផ្ទុយពីនីតិរដ្ឋ។
នៅក្នុងពេលកន្លងមក លោក រ៉ូឌ្រីចូ ឌុយតែតេ ក៏បានលើកឡើងដែរ ពីលទ្ធភាពក្នុងការប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក តែលោកមិនបានថ្លែង ជាសាធារណៈច្បាស់ៗ ដូចពេលនេះដូច្នេះទេ។
ច្បាប់អាជ្ញាសឹក ឬហៅម្យ៉ាងទៀត ច្បាប់យោធានិយម នឹងអនុញ្ញាតឲ្យមានការប្រើប្រាស់កម្លាំងទ័ព ដើម្បីរៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ដែលក្នុងពេលធម្មតា (នៃប្រទេសនីតិរដ្ឋ) វាជាសមត្ថកិច្ច របស់នគរបាល។ ច្បាប់អាជ្ញាសឹក ក៏នឹងផ្ដល់លទ្ធភាពឲ្យអាជ្ញាធរ ធ្វើការឃុំខ្លួនជនទាំងឡាយណា ដោយមិនចាំបាច់ មានការចោទប្រកាន់ ពីសំណាក់តុលាការ និងក្នុងរយៈពេលយូរ ជាងពេលធម្មតា។
ប្រជាជនហ្វីលីពីន ធ្លាប់រស់នៅក្នុងស្ថានភាពរបៀបនេះ អស់រយៈពេល១៤ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧២ រហូតមកដល់ឆ្នាំ១៩៨៦។ នៅពេលនោះ អតីតប្រធានាធិបតីផ្ដាច់ការ លោក ហ្វែរណង់ដេស ម៉ាកូស (Ferdinand Marcos) បានធ្វើក្រិត្យ ដាក់ឲ្យប្រើច្បាប់នេះឡើង ក្រោមលេសថា មានការគម្រាមពីក្រុមកុម្មុយនីស៕