សាយ បូរី៖ ច្បាប់ គ.ជ.ប (ថ្មី) «ខុស»រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រង់«សញ្ជាតិ»
- ដោយ: អ៊ុម វ៉ារី អត្ថបទ និងយកការណ៍៖ អ៊ុម វ៉ារី ([email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៨ ធ្នូ ២០១៤
- កែប្រែចុងក្រោយ: December 08, 2014
- ប្រធានបទ: បោះឆ្នោត
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
សាស្រ្តចារ្យច្បាប់ជំនាញនីតិរដ្ឋបាល លោកបណ្ឌិត សាយ បូរី បានធ្វើការពន្យល់បញ្ហា«សញ្ជាតិ»តែមួយ ឬសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត ទាក់ទងនឹងច្បាប់ គ.ជ.ប ថ្មី ដោយធ្វើការសន្និដ្ឋានថា ជាការឥតប្រយោជន៍។
ក្នុងបណ្តាញសង្គមផ្ទាល់ របស់លោកសាស្រ្តាចារ្យច្បាប់ (Bory Say) រូបនេះ បានសរសេរលើកឡើងយ៉ាងវែងអន្លាយ នូវបញ្ហាពីរដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ទាក់ទងនឹងការចោទសួរមកលោកថា ច្បាប់ គ.ជ.ប ថ្មី ដែលគណបក្សនយោបាយធំៗទាំងពីរ បានព្រមព្រៀងគ្នា ជាគោលការណ៍រួចហើយនោះ តើអាចនឹង«ខុស»រដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រង់ចំណុច«សញ្ជាតិ»តែមួយឬទេ បើសិនជាច្បាប់ថ្មីនោះត្រូវបានអនុម័ត ?
លោកបានបញ្ជាក់ក្នុងបណ្តាញសង្គម កាលថ្ងៃទី០៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៤ ថា នៅមិនទាន់ទទួលបានឯកសារពាក់ព័ន្ធទាំងនោះនៅឡើយ ប៉ុន្តែលោកបានឮដូច្នេះថា៖ «សមាជិកនិងអគ្គលេខាធិការ-អគ្គលេខាធិការរងត្រូវមាន សញ្ជាតិខ្មែរតាំងពីកំណើត និងមានសញ្ជាតិតែមួយក្នុងពេលបំពេញតួនាទី គ.ជ.ប រយ:ពេលប្រាំឆ្នាំ។ អ្នកខ្លះថា គេត្រូវ"ព្យួរ"សញ្ជាតិទីពីរ ទីបីដែលលើសពីមួយនោះសិន។ មិនឮនិយាយពីនីតិវិធីយ៉ាងម៉េច ចំពោះការព្យួរនេះ។»
លោកសាស្រ្តាចារ្យ ដែលត្រូវបានលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តែងតាំងជាទីប្រឹក្សារូបនេះ បានដកស្រង់ការថ្លែងរបស់អ្នកនាំពាក្យគណបក្សទាំងពីរមកសរសេរទៀតថា «ច្បាប់» នោះមិនបង្ខំ ឲ្យលាសញ្ជាតិបរទេសនោះទេ គឺថាពេលចប់អាណត្តិ សាមីខ្លួនអាចប្រើសិទ្ធិដែលជាប់នឹងសញ្ជាតិទីពីរ ទីបីវិញបានដូចធម្មតា។ ហេតុផលគឺ គេចង់ឲ្យបុគ្គលមិនជាប់ជំពាក់ នឹងផលប្រយោជន៍បរទេស គឺថាប្រាកដជាឯករាជ្យមែន។
តើច្បាប់ គ.ជ.ប ថ្មីនេះ ខុសនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញឬទេ? លោកបានបង្ហាញចម្លើយ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌបរិបទនេះមានពីរយ៉ាងដូចខាងក្រោម៖
ចំណុចទីមួយ - បើច្បាប់សរសេរត្រឹមថា «ត្រូវមានសញ្ជាតិជាខ្មែរតាំងពីកំណើត និងមានសញ្ជាតិតែមួយ» តាមក្បួននីតិសាស្ត្ររបៀបបារាំង មានគោលការណ៍ទូទៅនៃនីតិរដ្ឋបាល ដែលត្រូវចែកជាពីរ។ មួយ គោលការណ៍មានតំលៃ«រដ្ឋធម្មនុញ្ញ» និងមួយទៀតគោលការណ៍មានតំលៃដូច«ច្បាប់»។ គោលការណ៍ដែលមានតំលៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រូវមានភ្ជាប់ទៅនឹងអត្ថបទច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ករណីនេះលោកបានធ្វើការពន្យល់ថា ឃើញមានគោលការណ៍ស្តីពី«សញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត» ចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រង់មាត្រា៧៦ថ្មី (ចំណុច៤-តំណាងរាស្ត្រ), មាត្រា៩៩ថ្មី(ចំណុច៤-សមាជិកព្រឹទ្ធសភា)ជាដើម។ លោកបន្តថា ជាងនេះក្នុង«រដ្ឋធម្មនុញ្ញ មាត្រា១៤ ក៏បានចែងអំពីព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលត្រូវជ្រើសរើសក្នុងចំណោមសមាជិកនៃព្រះរាជវង្សានុវង្សខ្មែរ ដែលជាព្រះរាជបច្ឆាញាតិ នៃព្រះមហាក្សត្រ អង្គឌួង ឬ ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម ឬក៏ព្រះមហាក្សត្រ ស៊ីសុវត្ថិ»។
តាមគោលការណ៍នៃការបកស្រាយច្បាប់ លោកបានធ្វើការពន្យល់ថា ទាំងនេះជាសុទ្ធតែជាគោលការណ៍«សញ្ជាតិជាខ្មែរតាំងពីកំណើត»។ ដូច្នេះនេះ ជាគោលការណ៍មានតំលៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលច្បាប់ធម្មតាមិនអាចបំពានបានឡើយ។ ជាគោលការណ៍តឹងជាអតិបរមា សម្រាប់មុខងារសាធារណ: និងនយោបាយនៅកម្ពុជា។ ឯច្បាប់ធម្មតា មិនអាចមកបន្ថែមល័ក្ខខ័ណ្ឌ«បន្តឹង»ឲ្យហួសពីកំរិតអតិបរមានេះបានឡើយ។
លោកបានចាត់ទុកថា បើច្បាប់ គ.ជ.ប «ថ្មី» ចែងដូចក្នុងបញ្ញតិខាងលើ(មានសញ្ជាតិជាខ្មែរតាំងពីកំណើត និងមានសញ្ជាតិតែមួយ) នោះនឹងខុសគោលការណ៏សញ្ជាតិជាខ្មែរតាំងពីកំណើត ដែលជា គោលការណ៍មានតំលៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ មានន័យថា ខុសរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។ លោកថា ច្បាប់នោះគ្រាន់តែជាច្បាប់ធម្មតាមួយប៉ុណ្ណោះ មិនអាចកែរដ្ឋធម្ននុញ្ញបានទេ ឬបើចង់កែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាមុនសិន។
លោកបានធ្វើការឧបមាថា បើអញ្ចឹង គេធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីកែ«សញ្ញាតិ»នោះវិញ តើនឹងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ? លោកឆ្លើយដោយខ្លួនឯងថា នៅតែមានផលប៉ះពាល់។ ហើយផលប៉ះពាល់ធំជាងគេ គឺគោលការណ៍ឯកភាពជាតិ ដែលឈរលើស្មារតីរួបរួមជាតិ និងមិនរើសអើង ដែលមាននៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ក្រុងប៉ារីសចុះថ្ងៃ២៣ ខែ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១។
លោកថាបើពិនិត្យមើលក្នុងចំណុចទី៤ និងទី៣នៃឧបសម្ពន្ធទី៣ ស្តីពីការបោះឆ្នោត នៃកិច្ចព្រព្រៀងនេះ គោលការណ៍សញ្ជាតិជាខ្មែរតាំងពីកំណើត គឺជាល័ក្ខខ័ណ្ឌតឹងអតិបរមាតែមួយគត់ សម្រាប់ចុះ ឈ្មោះបោះឆ្នោតនិងឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត។
បើធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញយកគោលការណ៍ថ្មី សញ្ជាតិជាខ្មែរតាំងពីកំណើត និងសញ្ជាតិតែមួយនោះ ក៏អាចនឹងប៉ះពាល់ ដល់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗរបស់រដ្ឋ មានតាំងពី ព្រះមហាក្សត្រ សមាជិករាជរដ្ឋាភិបាល តំណាងរាស្ត្រ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា តុលាការ។ល។
ចំណុចទីពីរ - បើច្បាប់ថ្មីចែងថា «ខ្មែរដែលមានសញ្ជាតិបរទេស ត្រូវព្យួរសញ្ជាតិបរទេស ក្នុងរយ:ពេលនៃអាណត្តិ គ.ជ.ប»។ បើសិនជាគេចង់បាន ត្រឹមឲ្យឈប់ប្រើលិខិតឆ្លងដែនបរទេស ដោយយកមកតម្កល់ទុក នៅទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់ គ.ជ.ប ដើម្បីឲ្យសាមីខ្លួនបង្ហាញទឹកចិត្តថា ខ្លួនពិតជាចង់ឯករាជ្យមែន។ បើធ្វើត្រឹមប៉ុណ្ណេះ តើនៅខុសរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែរឬទេ ?
លោកបានបកស្រាយថា៖ «បើឈរលើគោលការណ៍ស្ម័គ្រចិត្ត សាមីខ្លួនមកធ្វើ គឺសន្មត់ថាស្ម័គ្រចិត្ត ឈប់ប្រើលិខិតឆ្លងដែនបរទេស។ ល័ក្ខខ័ណ្ឌនេះ ដូចជាគ្មានអ្វីខុសទេ។ ប៉ុន្តែ សួរថា មានប្រយោជន៍អី ? ជនដែលមានចិត្តបំរើបរទេស ជាងជាតិខ្លួនឯង មិនចាំបាច់មានសញ្ជាតិពីរទេ។ ខ្មែរស្គាល់មុខអស់ហើយ។ (…) បញ្ហាសំខាន់ស្ថិតនៅលើបុគ្គលនោះផ្ទាល់ មិនមែននៅត្រង់បញ្ហាសញ្ជាតិនោះទេ។»
លោកបញ្ជាក់ជាចុងក្រោយថា៖ «ជារួមមក ឥតប្រយោជន៍អ្វីសោះ ប៉ុន្តែមានផលអវិជ្ជមានច្រើនជាង»៕