អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះដីធ្លី បានលើកឡើងថា បញ្ហាជម្លោះដីធ្លី ជា​បញ្ហាដ៏ស្មុកស្មាញមួយ ដែលពិបាកដោះស្រាយ និងកាន់តែរីករាលដាលធំឡើងៗស្ទើពេញផ្ទៃប្រទេស។​ នោះជា​មូលហេតុ ដែលធ្វើឲ្យកិច្ច​ពិភាក្សាមួយ បានកើតរូបរាងឡើង ដើម្បីរកចំនុចរួមក្នុការដោះស្រាយនេះ។

សិក្ខាសាលា ស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធដីធ្លី និងទំនួលខុសត្រូវរបស់សាជីវកម្ម ដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធមនុស្ស។ (រូបថត MONOROOM.info/ S. Chum Sothun)

ជម្លោះដីធ្លី - នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៤នេះ អង្គមការសង្គមស៊ីវិលចំនួន៤ ដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធជាមួយដីធ្លី បានរៀបចំធ្វើសិក្ខាសាលា ស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធដីធ្លី និងទំនួលខុសត្រូវរបស់សាជីវកម្ម ដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធមនុស្ស។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះរួមមាន គណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តកម្ម (CHRAC) ទស្សនៈពីភពលោក (World Vision) ក្រុមការងារសិទ្ធិលំនៅដ្ឋាន (HRTF) និងវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ស្តីពីកម្ពុជា (NGO Forum)។

សិក្ខាសាលានេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងចែករំលែកបច្ចុប្បន្នភាព អំពីជម្លោះដីធ្លីនៅកម្ពុជា ទាក់ទងការផ្ដល់ដី​សម្បទាន និងដើម្បីយល់ដឹង ក្នុងការប្រើប្រាស់គោលការណ៍ណែនាំ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីធុរកិច្ចនិង​សិទ្ធិ​មនុស្ស និងកិច្ចប្រតិបត្តិការដោយការទទួលខុសត្រូវ របស់សាជីវកម្មនានា ព្រមទាំងដើម្បីបង្កើតជាអនុសាសន៍រួម សម្រាប់ធ្វើឱ្យមានការឆ្លុះបញ្ចាំងបន្ថែមទៀត ដើម្បីឈានទៅដោះស្រាយបញ្ហា ដែលនៅសេសសល់ ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផល។

លោកមេធាវី សុក សំអឿន ប្រធានសម្របសម្រួលគណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តកម្ម បានឱ្យដឹងថា ការដែលផ្ទុះបាតុកម្ម​កាន់តែច្រើន ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ មានពាក់ព័ន្ធយ៉ាងច្រើនលើសលប់ ជាមួយនឹងករណីមិនមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធ របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា វាជាកំហុសរបស់អាជា្ញធរ ដែលមិនមានចេតនាចេញប័ណ្ណ ឱ្យប្រជា​ពលរដ្ឋ ហើយចេះតែរកលេសពន្យាពេល ក្នុងការចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធដីធ្លី។

លោកបានអះអាងយ៉ាងដូច្នេះទៀតថា ការដែលមានបាតុកម្មទាក់ទងនឹងជម្លោះដីធ្លី គឺបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា វាជាការ​បរាជ័យមួយ របស់រដ្ឋភិបាលក្នុងការដោះស្រាយ ជូនប្រជាពលរដ្ឋ។ ចំណែកឯការធ្វើប័ណ្ណសិទ្ធ គឺកាតព្វកិច្ចទាំង​ស្រុង​របស់រដ្ឋ ប្រសិនរដ្ឋធ្វើព្រងើយចំពោះការធ្វើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធនេះ មានន័យថា រដ្ឋកំពុងតែខ្ជះខ្ជាយថវិការបស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ។

លោក ឡាត់ គី ប្រធានផ្នែកដីធ្លីនៃសមាគមអាដហុក បានពន្យល់ដែរថា ដីធ្លីគឺជាប្រភពនៃកត្តាសង្គម និងជាកត្តា​ប្រភពនៃការបង្កើតសេដ្ឋកិច្ច ព្រោះប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើន ប្រកបរបរកសិកម្ម។

លោកបន្តថា៖ «ប្រសិនណាបើការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយតម្លាភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍មាននិរន្តភាព និងមានកាចូលរួម អញ្ចឹងវាអត់មានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអ្វី មកលើប្រជាសហគមន៍ទេ ។ ប៉ុន្តែកន្លងមក យើងឃើញថា ការអភិវឌ្ឍន៍ជា​ហេតុផលចំបងមួយ ទោះបីជាអភិវឌ្ឍន៍សម្បទានក្តី និងបែបទ្រង់ទ្រាយផ្សេងៗក្តី ដែលហាក់ធ្វើឱ្យអាជ្ញាធរ​ជំនាញ​មានសមត្ថកិច្ច ពុំអាចនឹងរកលទ្ធភាព ក្នុងការរកដំណោះស្រាយបាន។»៕