ត្រីនាគ ក្រពើភ្នំ រ៉ែមាស ជាមួយនឹងសត្វកម្រផ្សេងៗទៀត ចំនួន៣១ប្រភេទនឹងផុតពូជនៅកម្ពុជា និងភាពឈាន​ទៅ​រកការបាត់បងតំបន់ព្រៃឈើចុងក្រោយរបស់កម្ពុជា ក្នុងតំបន់អារ៉ែង បើសិនជាមានការផ្តល់ការវិនិយោគ ជាទំនប់​វារីអគ្គីសនី ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនណាមួយដោយរដ្ឋាភិបាលនោះ។ ស្ថាបនិកអង្គការចលនាមាតាធម្មជាតិលោក អេឡិច ដាវីដសុន (Alex Gonzalez Davidson) ជាជាតិអាឡឺម៉ង់ បានពន្យល់ជាភាសាខ្មែរយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញថា ក្រុមហ៊ុន​ដែលបានទទួលគំរោងអភិវឌ្ឈន៍ពីរដ្ឋាភិបាលនោះ មិនដែលជួបជជែកពិភាក្សាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ឬអង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិលដែលពាក់ព័ន្ធម្តងណាឡើយ។

ស្ទឹង អារ៉ែង នៅខេត្តកោះកុង។ (រូបថត MONOROOM.info/ kessor)

ធម្មជាតិ និងការអភិវឌ្ឍន៍ - ក្នុងសន្និសិទសារព័ត៌មានមួយកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ នាភោជនីយដ្ឋាន​ម្លប់បៃតង លោកអេឡិច ដែលស្រលាញ់ធម្មជាតិ ចូលរួមគាំទ្រ និងការពារព្រៃតំបន់អារ៉ែង បានបញ្ជាក់ថា តំបន់​ព្រៃ​ធម្មជាតិចុងក្រោយនៅកម្ពុជាតែមួយ ដែលមាននៅក្នុងស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង កំពុងគម្រាមកំហែង​ពីសំណាក់​ក្រុមហ៊ុនចិន ក្នុងបំណងមកធ្វើវិនិយោគក្នុងតំបន់នោះ។ «បើក្រុមហ៊ុន ស៊ីណូហាយដ្រូ (Sinohydro) នៅតែបន្ត​គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គីសនី មានន័យថា ព្រៃឈើដែល សំខាន់បំផុតនៅកម្ពុជា ត្រូវបានបំផ្លាញ។» លោក​បាន​បញ្ជាក់ពីហេតុផលមួយចំនួន ដែលបានកើតឡើងក្រោមគំនិតនៃការកសាង ទំនប់វារ៉អគ្គីសនី ក្នុងខេត្តនានា​មួយ​ចំនួនដូចជា ទំនប់វារីអគ្គីសនីសេសាន ទំនប់វារីអគ្គីសនី តាតៃ ទំនប់វារីអគ្គីសនីឬស្សីជ្រុំជាដើម មិនមែនតែកាប់​បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងគម្រោងប៉ុណ្ណោះទេ តែនៅជុំវិញនោះ ក៏ត្រូវបានកាប់បំផ្លាញជាមួយគ្នា​តែ​ម្តងដូចគ្នា។

ស៊ូប្តូរជីវិត ការពាអារ៉ែង

ជាមួយនឹងភាពសោកស្តាយលោក អេឡិច ដាវីដសុន ក៏បញ្ជាក់ថាសកម្មភាព នៃការការពារព្រៃឈើនៅ​កម្ពុជា​របស់​លោក និងបណ្តាប្រជាពលរដ្ឋ និស្សិត ព្រះសង្ឃមួយចំនួន ដែលបានដឹងពីបញ្ហាប្រឈម នៃការបាត់បង់ព្រៃ ជា​មួយ​នឹងលំហទិកលិចរាប់ម៉ឺនហិកតា នោះថាមិនមែនជាការ«ប្រឆាំងទៅនឹងការអភិវឌ្ឍន៍ ប្រទេសខ្មែរទេ។ (...) តែជាការ​ការពារ និងប្រឆាំងទៅលើគម្រោងខ្មោច ដែលគេព្យាយាមធ្វើដើម្បីប្រយោគន៍បុគ្គលមួយចំនួន មិនមែន​ប្រយោជន៍​ជាតិទេ។ (...) (វា) ប៉ះពាល់ទៅលើសត្វ និងរុក្ខជាតិច្រើនជាងគេ។ យើងប្តេជ្ញាចិត្ត អត់ឲ្យសាងសង់ជាដាច់ខាត។ (...) ស៊ូប្តូរជីវិត ការពាអារ៉ែង។»

ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ នៅមិនអាចសុំប្រតិកម្ម ពីខាងភាគីក្រុមហ៊ុនហ៊ីណូហាយដ្រូ បាននៅឡើយក្នុងថ្ងៃនេះ។ តែតាមការអះអាង របស់លោក អេឡិច ដាវីដសុន បានបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុននេះក៏កំពុងរំលោភទៅលើ​គោល​ការណ៍​របស់ខ្លួន ក្នុងកិច្ចដំណើរការនៃការអភិវឌ្ឈន៍ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះដែរ។ លោកបានអាន នូវគោលការណ៍​ដែលបាន​បកប្រែក្រៅផ្លូវការពីភាសាចិនមកភាសាខ្មែរ មានន័យថា «តំបន់ឧទ្យាជាតិ ឬតំបន់ព្រៃការពារនិងជម្រកសត្វកម្រ»។

សម្រាប់លោក អេឡិច ដាវីដសុន ផ្ទាល់ លោកបានយល់ចំពោះគម្រោងនោះថា គ្រាន់តែជាគម្រោង​ខ្មោចមួយ​របស់​ក្រុមហ៊ុម ឬបុគ្គលឯកជនដែលពាក់ព័ន្ធមួយចំនួន។ គោលបំណងសំខាន់របស់ពួកគេ គឺ មើលឃើញនូវធនធាន​ធម្មជាតិ​ដ៏កម្រដូចជា រ៉ែនានានិងព្រៃឈើចុងក្រោយរបស់កម្ពុជាជាដើម។

សូមបញ្ជាក់ថា ក្នុងសន្និសិទសារព័ត៌មាននោះ រួមមានការចូលរួមពីចលនាមាតាធម្មជាតិ ប្រជាសហគមន៍អារ៉ែង បណ្តាញព្រះសង្ឃឯករាជ្យដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម សហព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញាវន្តកម្ពុជា និងក្រុមយុវជនបហានគរ។ ក្រុម​ការងារទាំងអស់ខាងលើនេះ ក៏បានទទួលស្គាល់ និងឯកភាព នឹងការហៅគម្រោងរបស់ក្រុមហ៊ុន ស៊ីណូហាយដ្រូ ថាជា«គម្រោងខ្មោច»ដែរ ព្រោះដោយសារតែក្រុមហ៊ុននេះ មិនបានធ្វើដោយខ្លួនឯងទេ។ តែបែរជាជួល​បន្តទៅ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុនតូចៗដទៃទៀត ជាអ្នកចូលមកធ្វើសម្មភាព តាមយរៈការបះបោរប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ ដូចជាជនជាតិ​ដើម​«ជង» ឲ្យចាកចេញពីភូមិកំណើតរបស់ខ្លួន ជាមួយនិងការបញ្ជូនគ្រឿងចក្រ ចូលកាប់ព្រៃឈើក្នុងតំបន់នោះ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់។ លោក អេលិចសុន បានបន្ថែមថា៖ «ពេលណាយើងស្ងាត់ (មិនមានកំលាំងចាំល្បាត​មើល​ការនាំគ្រឿងចក្រ​របស់ក្រុមហ៊ុនចូល) គេនាំគ្រឿងចក្រចូល។ ពេលណាយើងចាំការពារ គេធ្វើព្រងើយ (គ្មាន​សកម្មភាព)។ ក្រុមហ៊ុន​នេះធ្វើការបែបលបលួច មិនពេញមុខមាត់ឡើយ។»

ស្ថាបនិកអង្គការចលនាមាតាធម្មជាតិលោក អេឡិច ដាវីដសុន។ (រូបថត MONOROOM.info/ O. Vary)

មានទំហំដី២ម៉ឺន៦០០ហិកតា និងការរស់នៅរបស់ជនជាតិ«ជង» ជាង១៥០នាក់ បានអះអាងដោយ​មាន​ភស្តុតាង​ច្បាស់លាស់ថា គម្រោងវារីអគ្គីសនីនៅតំបន់អារ៉ែងនោះ អាចផ្ដល់អគ្គីសនីបានយ៉ាងច្រើន១០៨មេហ្គាវ៉ាត់ប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែបើនិយាយពីផលប៉ះពាល់វិញ ផ្ទៃដីជាង២ម៉ឺនហិចតាត្រូវលិចលង់ ជនជាតិភាគតិចច្រើនជាង​៣០០គ្រួសារ​ត្រូវ​រងគ្រោះ។

ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ មិនទាន់ទទួឡបានការបញ្ជាក់ណាមួយច្បាស់លាស់ ពីខាងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល ដែល​ពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងនេះនៅឡើយ។ តែក្នុងដើមឆ្នាំនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក ស៊ុយ សែម ធ្លាប់បាន​បញ្ជាក់ថាគម្រោង នៃការសាងសង់ទំនប់វារិអគ្គីសនីអារ៉ែងនេះ អាចនឹងប៉ះពាល់ដល់ឃុំចំនួនបីដូចជាឃុំជំនាប់ ឃុំប្រឡាយ និងមួយភាគនៃឃុំថ្មដូនពៅ ស្ថិតនៅក្នុងស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង មានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ​ជិត​៦០០គ្រួសារ។

ក្នុងពេលកន្លងមកថ្មីៗនេះ មន្រ្តីម្នាក់នៃក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល ធ្លាប់បានលើកឡើងថា ទំនប់​វារី​អគ្គិសនី​ស្ទឹងអារ៉ែង គ្រោងនឹងចំណាយថវិការក្នុងការសាងសង់ ចំនួនជាងបួនរយលានដុល្លា លើគម្រោមទាំងមូល​រូមទាំង​ហេដ្ឋារចនាសម័ន្ធទូទៅ។ បច្ចុប្បន្នគម្រោងនេះ​ កំពុងតែសិក្សាដោយក្រុមហ៊ុន ហ៊ីណូហាយដ្រូ នេះ នូវផលប៉ះពាល់​នានា ពិសេសធម្មជាតិ ព្រៃឈើ និងការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ មន្រ្តីរូបនោះបន្តថា បច្ចុប្បន្នគម្រោងនេះ មិន​ទាន់​មានការឯកភាព ឬចុះហត្ថលេខាដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅឡើយនោះទេ។

ក្រុមការងារនៃស្ទឹងអារ៉ែងនេះ បានលើកឡើងថា ចាប់ពីដើមឆ្នាំ២០១៤ បន្តបន្ទាប់ ក្រុមការងារបានដាក់ញាតិ​ទៅ​កាន់ក្រសួងមន្ទីរពាក់ព័ន្ធនានាក្នុងខេត្ត និងដាក់ទៅទីស្តីការគណរដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋសភាជាតិ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា តែគ្មានចម្លើយតបនោះឡើយ។ កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៣ អង្គការសម្ព័ន្ធទន្លេកម្ពុជា ក៏បានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រ​ការពារធនធានធម្មជាតិ ដងភ្នំក្រវាញភាគកណ្ដាល ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផងដែរ៕

--------------------------------------------------
ដោយ អ៊ុំ បូរី (ទំនាក់ទំនង៖ [email protected]) - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២៨ មេសា ២០១៤