«ពុំមានមាត្រារដ្ឋធម្មនុញ្ញណាមួយ ដែលហាមប្រជាពលរដ្ឋធ្វើបាតុកម្មនោះទេ។ (…) តាមមាត្រា៣៥ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏​បានផ្ដល់សិទ្ធិពេញលេញ ក្នុងការប្រមូលផ្ដុំដោយសន្តិវិធី និងអហិង្សា។ (…) រដ្ឋាភិបាលគួបើកសៀវភៅ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ត្រង់មាត្រា៣៥ ហើយអានឡើងវិញ។» នេះជាការឆ្លើយតបរបស់លោកកឹម សុខា  នៅចំពោះក្រុមបាតុករ​រាប់សិប​ពាន់នាក់ នាទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​​នារសៀលថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូនេះទៅនឹងប្រតិកម្មរបស់​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជាលោក​ ហ៊ុន សែន កាលពីព្រឹកថ្ងៃដដែល ដែលបានថ្លែងថា នឹងចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ ប្រសិនជាបាតុកម្មប្រឆាំង ឈាន​ទៅ​ដល់ដំណាក់កាល«បិទផ្លូវ»នោះ។ ដោយឡែក លោក សរ ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានថ្លែងថា លោក​ចង់ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រឆាំងងាកត្រឡប់ មករកតុចរចាវិញ។

លោក កឹម សុខា (ខាងឆ្វេង) និងលោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ (រូបថត MONOROOM.infO/ O. Vary)

នយោបាយកម្ពុជា - ភាពស្ងៀមស្ងាត់មួយរយៈរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងការមិនអើពើនូវសំណើរបក្សប្រឆាំង ដែល​កំពុងដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋជាបាតុករ ក្នុងការទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោតឡើងវិញ និងជម្រុញឲ្យមានការចុះចេញ​ពី​តំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តីនោះ លោក ហ៊ុន សែន នៅមន្ទីរដ្ឋសភាជាតិកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូនេះ បានចេញមុខ​ធ្វើ​ការ«ព្រមាន» ចំពោះការប៉ុនប៉ងធ្វើបាតុកម្ម«បិទផ្លូវខុសច្បាប់» ដឹកនាំដោយគណបក្សប្រឆាំង។

«យើងនិងប្រើវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ វាគ្មានជម្រើសណាមួយផ្សេងពីនោះទេ បើសិនជាការធ្វើបាតុកម្មនេះ ឈាន​ដល់ការបិទផ្លូវនោះ។» លោក ហ៊ុន សែន បានបន្តរថា «បិទផ្លូវមានការប៉ះពាល់ដល់អ្វី? មិនមែនប៉ះពាល់ដល់រាជ​រដ្ឋាភិបាល ត្រឹមស្ថាប័នរដ្ឋមួយចំនួនទេ ប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជនដែលជាទង្វើខុសច្បាប់។» ទាំងអស់នេះជាការព្រមាន​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី ឆ្លើយតបទៅនឹង ការគម្រាមធ្វើបាតុកម្ម«បិទ»ផ្លូវ​ដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ​កាលពី​ថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣កន្លងមកមួយថ្ងៃ។

ឯលោក សម រង្ស៊ី នៅចំពោះមុខក្រុមបាតុករ នាទីលានប្រជាធិបតេយ្យនារសៀលថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូនេះ មិនបានបញ្ជាក់​អ្វីច្រើនទេ ចំពោះការព្រមានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន កាលពីព្រឹកពាក់ព័ន្ធនឹងការ«បិទ»ផ្លូវ ដោយគ្រាន់​តែលើកឡើងថា «រដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏មិនបានចែង ពីការលួចសន្លឹកឆ្នោតដើម្បីកាន់អំណាចដែរ។ (…) ដូច្នេះ (វា) ជារឿង​ខុសនឹងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។»

ជាមួយគ្នានេះលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ជៀសឲ្យឆ្ងាយពីទង្វើ អំពាវនាវឲ្យមានការបិទផ្លូវ។ លោកបានបង្ហាញថា «បិទផ្លូវ គឺជាការបិទឈាមខ្លូនឯង។ រាជរដ្ឋាភិបាលមានភាព​អត់ធ្មត់ គោរពសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី។ (…) រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនយល់​ព្រមណា​មួយ​អំពីបញ្ហា ទាក់ទិននឹងការដែលជាទង្វើខុសច្បាប់ បង្ករអស្ថិភាពសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ។ (…) យើងមិនអាចទទួល​យក​បាននូវទង្វើណា ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការបំផ្លាញសន្តិសុខជាតិ និងស្នើរឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះបាតដៃទីបី។»

ដោយឡែកនាព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូនេះដែរ នាវិមានរដ្ឋសភាជាតិលោក ស ខេង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ បាន​លើក​ឡើងថា ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានការទទួលខុសត្រូវទាំងអស់គ្នា ចំពោះមុខច្បាប់។ លោកបានបដិសធ​ចោល​ចំពោះ​ការ«បង្ក្រាប» របស់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចទៅលើក្រុមបាតុករ ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលប៉ុនប៉ង​ធ្វើ​ការបិទផ្លូវនោះ។ លោកក៏សុំឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ងាកមករក«តុ»ចរចា ជាមួយនឹងការគោរពច្បាប់ និងអនុវត្តច្បាប់ទាំងអស់គ្នាវិញ។

ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការ ដើម្បី​ការបោះឆ្នោតដោយសេរី បានរំលឹកថា ក្រោយការបោះឆ្នោត គណបក្សទាំងពីបានប្រការសជំហរ ថា«ឈ្នះ»​ទាំង​អស់គ្នា ព្រោះតែការបោះឆ្នោតកាលពីកន្លងទៅនេះ គេមើលឃើញថាមានបញ្ហា។ លោកបន្តរថា គណបក្សទាំងពីរ​ត្រូវស្វែងរកដំណោះស្រាយ តាមរយៈការជួបគ្នាក្នុងតុចចារ ជៀសជាងការការ«បង្ក្រាប» ដោយអំពើហិង្សា​មកជា​ការដាក់សម្ពាធ នាំឲ្យមានហានិភ័យ នៃអំពើហិង្សាកាន់តែរាលដាលតទៅទៀត។

លោក គល់ បញ្ញា បានថ្លែងបញ្ជាក់ទៀតថា «ទាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទាំងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងមិន​ចង់ឲ្យមានការប្រ់ប្រាស់នូវអំពើហិង្សានោះទេ។ គណបក្សទាំងពីនេះ ប្រាកដជាយកតាមគោលការណ៍អហិង្សា ជា​ជម្រើសនៃការជជែកគ្នា រកដំណោះស្រាយផ្នែកនយោបាយ ឬការៀបចំពិនិតលើលទ្ធភាពនៃការបោះឆ្នោត ទោះ​ក្នុង​អាណត្តិ ឬចប់អាណត្តិ។»

សូមរម្លឹកថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានដាក់ឱសានវាទកំណត់ពេលបីខែ ឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជា​គណបក្សកំពុងតែកាន់ និងគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ននេះ ឲ្យធ្វើការរៀបចំបោះឆ្នោតឡើងវិញ ជាមួយនឹង​ការ​លាលែងដំណែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ចេញពីនាយករដ្ឋមន្រ្តី។ បើមិនដូចនេះទេ នឹងមានការធ្វើបាតុកម្ម​ដោយ​បិទផ្លូវនាដើមឆ្នាំ២០១៤ខាងមុខនេះ។

----------------------------------------------------
ដោយ៖ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ