អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ហៅជាភាសាអង់គ្លេសថា Amnesty International បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍​នៅថ្ងៃ​ទី០៣ខែសីហានេះ ទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរដោះលែង សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិលំនៅដ្ឋាន អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ដែលបានជាប់ទោសក្នុងពន្ធនាគារ មកទល់នឹងថ្ងៃនេះ មានរយៈពេល១ឆ្នាំហើយ បើគិតពីថ្ងៃចាប់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី០៤ខែកញ្ញា​ឆ្នាំ២០១២នោះមក។

តំណាងពីររូបជាជនជាតិកូរ៉េ របស់អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ បានចូលរួមឃ្លាំមើលការទាមទារឲ្យ​ដោះស្រាយបញ្ជា​ដីធ្លីនៅបឹងកក់ កាលពីថ្ងៃទី០២ខែកក្កដាកន្លងទៅ នៅមុខសាលារាជធានី។ (រូបថត MONOROOM.info/ U. Bory)

អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា អាយុ៣០ឆ្នាំ និងមានកូនប្រុសម្នាក់ផងនោះ ត្រូវបានតុលាការសាលាដំបូងកាត់ទោស ក្នុងអំឡុង​ខែ​ធ្នូរ​ឆ្នាំ២០១២ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារចំនួនបីឆ្នាំ ដែលអង្គការលើកលែងទោសបានចាត់ទុកថា ជាការកាត់ទោសដែលគ្មានយុត្តិធម៌​សម្រាប់អ្នកស្រី។ អ្នកស្រី ត្រូវបានតុលាការរកឃើញថា បានប្រព្រឹត្តិកំហុសទាក់ទងនឹងអំពើប្រើហិង្សា លើបុរសអ្នក​រត់ម៉ូតូ​ឌុបពីរនាក់ កាលពីខែសីហាឆ្នាំ២០១២ ក្នុងតំបន់«បឹងកក់»ដែលអ្នកស្រីរស់នៅ។

លោកស្រី អ៊ីស៊ាប៊ែល អារ៉ាដុន (Isabelle Arradon) នាយិការងអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ី​បាស៊ីភិក បានថ្លែងនេះថា «អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ជាអ្នកទោសនៃសតិសម្បជញ្ញៈ។ អ្នកស្រីត្រូវបានចាប់ឃុំ ដោយសារតែ​អ្នកស្រីបានចូលរួមយ៉ាងសកម្ម និងការពារដោយសន្តិវិធី នូវសិទ្ធិនៃសហគមន៍របស់គាត់ ដែលត្រូវបានបណ្ដេញ​ចេញ​ដោយបង្ខំ ពីផ្ទះសម្បែងនិងដីធ្លីរបស់ពួកគេ។»

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការអន្តរជាតិមួយនេះ បានកើតឡើងចំពេលដែលប្រទេសកម្ពុជា កំពុងស្ថិតក្នុងភាពជាប់គាំង​នយោបាយ បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ ដ៏ចម្រូងចម្រាស កាលពីថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣។ លទ្ធផលចេញពីការបោះឆ្នោតនេះ ត្រូវបានដណ្ដើមយកជ័យជំនៈតែរៀងខ្លួន ដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុង​កាន់អំណាច និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំង។

លោកស្រីនាយិការង បានបន្តថា «ស្ត្រីដែលជាប់ទោសនេះ គួរត្រូវបានគេដោះលែងជាបន្ទាន់ និងដោយគ្មានលក្ខខ័ណ្ឌ។ ហើយភាពជាប់គាំងនយោបាយ មិនមានសេចក្ដីថា គេត្រូវភ្លេចអ្នកស្រីយ៉ោម បុប្ផានោះឡើយ។» លោកស្រី អារ៉ាដុន បាន​និយាយថា ករណីរបស់អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា និងអ្នកដទៃទៀត នៃសហគមន៍របស់អ្នកស្រី ជាភស្ដុតាងបង្ហាញពីបញ្ហា​មួយ​ចំនួន ដែលនាំទៅដល់ការ«មិនសប្បាយចិត្ត»កាន់តែច្រើនឡើង នៅកម្ពុជា ទាក់ទងនឹងការអភិវឌ្ឍន៍ខុសច្បាប់ ជម្លោះដីធ្លី ការបណ្ដេញដោយបង្ខំ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ដែលគ្មានយុត្តិធម៌សម្រាប់អ្នកក្រ តែផ្នុយទៅវិញ ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នេះត្រូវបាន​ប្រើប្រាស់ ដើម្បីធ្វើគម្នាបទៅលើសិទ្ធិសេរីភាព នៃការបញ្ចេញមតិ។

សូមបញ្ជាក់ថា អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់មួយ នៅក្នុងយុទ្ធនាការ«សុំឲ្យដោះលែង» សកម្មជន១៣នាក់ ដែលសុទ្ធសឹងជាអ្នកធ្វើការទាមទារសិទ្ធិដូចគ្នា ក្នុងបុព្វហេតុដីធ្លីផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេ។ សកម្មជនទាំង១៣នាក់នេះ ត្រូវ​បានតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ទោស រហូតដល់ពីរឆ្នាំកន្លះ នៅខែឧសភាឆ្នាំ២០១២ ដោយសារតែពួកគេទាំងនោះ បាន​ចូលរួមធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ដែលអាជ្ញាធរបាននិយាយថា ជាបាតុកម្ម«គ្មាន»ការអនុញ្ញាត។

រហូតមកដល់ថ្ងៃទី០៤ខែកញ្ញានេះ អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា បានជាប់ឃុំក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំគត់ ហើយអ្នកស្រីបានប្ដឹងជម្ទាស់​ឡើងទៅដល់ តុលាការកំពូល បន្ទាប់ពីសាលាឧទ្ទរណ៍ បានសម្រេចរក្សាទុកសាលក្រមសាលាដំបូង កាលពីខែមិថុនា​ឆ្នាំ២០១៣នេះ។ លោកស្រី អ៊ីស៊ាប៊ែល អារ៉ាដុន បានអះអាងថា «ដោយសារតែ កង្វះភស្ដុតាងជាច្រើននោះ ដូច្នេះវាពិបាក​នឹងមិនឲ្យគេគិតថា អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ត្រូវបានអាជ្ញាធរយកធ្វើជាគោលដៅ» ដើម្បីបង្ក្រាបនូវចលនាទាមទារសិទ្ធិ​សេរីភាព របស់​ពលរដ្ឋអ្នករងគ្រោះ៕

-------------------------------------------------
ដោយ ៖ ដារា រិទ្ធ - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ