បន្ទាប់ពីមានការលើកលែងទោសលោក សម រង្សី បញ្ជាក់ដោយព្រះរាជក្រិត្រនៃព្រះមហាក្សត្រ ចុះថ្ងៃទី១២ខែកក្កដានេះ មតិជាច្រើនបានចោទសួរពីភាពស្របច្បាប់ នៃបុគ្គលសម រង្សី ទាក់ទងនឹងការចូលរួមការបោះឆ្នោត។ ទាក់ទងសាកសួរ​ដោយមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ មន្ត្រីគ.ជ.ប. និងមន្ត្រីម្នាក់ទៀតពីខាងសង្គមស៊ីវិល បានពន្យល់ពីមតិពីរ ផ្ទុយគ្នាទាំងស្រុង។

លោក សម រង្សី ផ្ដល់កិច្ចសម្ភាសទៅឲ្យក្រុមអ្នកកាសែត។ (រូបថត AAP file)

មេដឹកនាំនៃគណបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ សម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្ដម សីហមុនី ប្រោស​ព្រះរាជទាន លើកលែងទោសកាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ បន្ទាប់ពីមានសំណើអន្ដរាគមន៍ពីនាយករដ្ឋមន្ដ្រី​លោក ហ៊ុន សែនចុះហត្ថលេខាក្នុងថ្ងៃដដែល។ ព្រះរាជទានលើកលែងទោសនេះ នឹងបើកផ្លូវឲ្យលោក សម រង្សី វិល​ត្រឡប់ចូលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយមិនមានការប្រទាំងប្រទើស ដើម្បីចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតសកលថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដា ខាងមុខ។

ប៉ុន្តែគេនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់នៅឡើយ ថាតើនៅក្រោយមានការលើកលែងទោសនេះ លោក សម រង្សីអាចចូលរួម ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត ឈរឈ្មោះជាតំណាងរាស្ត្របានវិញ ឬមិនបាន។ មន្ត្រីពីខាងគណកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោត បានថ្លែងឆ្លើយ​ថា «មិនបានទេ» ដោយលោកយោងទៅលើច្បាប់របស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលនៅមានជាធរមាន។

លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ​គ.ជ.ប បានបញ្ជាក់ថាលោក សម រង្សី អាចចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការនានា​របស់គណបក្ស​លោកបាន តែលោកពុំមាន​សិទ្ធិក្នុង​ការចូលរួមបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះជាតំណាងរាស្ត្រនោះទេ។ ដោយលោកបង្ហាញថា ពេលវេលានៃការចុះ​ឈ្មោះ​ទាំង​ពីរ​ត្រូវបានបិទ និងបញ្ចប់ហើយ។ លោកបានពន្យល់ដោយខ្លីថា «បើគ្មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជី​បោះឆ្នោត មិនអាចឈរឈ្មោះបានទេ​ តាមច្បាប់ដែលមានជា​ធរមានសព្វថ្ងៃនេះ»។

តែផ្ទុយនឹងការលើកឡើងខាងលើនេះ ប្រធានមជ្ឍមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យ៉ង់ គឹមអេង បានឆ្លើយតបទៅនឹងករណីនេះ ដោយបានបញ្ជាក់​ថា ការចុះឈ្មោះ និងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតមណាងរាស្រ្ត វាជារឿង​មួយងាយស្រួលនោះទេ ព្រោះថាការសម្របសម្រួល​ខាងនយោបាយ បានដំណើរការរួចទៅហើយនោះ។ លោកបាន​បញ្ជាក់ថាករណីនេះគ.ជ.ប ធ្លាប់បានធ្វើរួចម្តងហើយ នោះជាការ​ចុះ​ឈ្មោះ«ពិសេស»។

លោកបានពន្យល់ថា «គ.ជ.ប ត្រូវតែទទួលយកការសម្របសម្រួលខាងនយោបាយនេះ ហើយចុះឈ្មោះឲ្យគាត់មានសិទ្ធិ​បោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះជាតំណាងរាស្រ្ត ជាការស្រេចទៅហើយ (…) គាត់ជាប្រធានបក្ស ត្រូវតែផ្តល់នូវបែបបទ​ពិសេស​មួយសម្រាប់គាត់ ព្រោះគាត់ជាអ្នកចូលរួមប្រកួតប្រជែងមួយយ៉ាងសំខាន់។ គ.ជ.ប ក៏ត្រូវមានការសម្របសម្រួលខាង​នយោបាយមួយដែរ ព្រោះនេះជារឿងនយោបាយ ហើយក៏មានការសម្របសម្រួលផ្នែកនយោបាយមួយ​ ត្រូវបាន​បញ្ចប់​ដែរ។»

លោក យ៉ង់ គឹមអេង បានបន្តរថា ករណីលើកទីមួយ លោក សម រង្សី នៅតែអាចចុះឈ្មោះបាន ដូច្នះករណីទីពីរ​នេះនៅ​តែ​អាចធ្វើ​ទៅ​បានដូចគ្នា។ លោក សម រង្សី ជាប្រធានបក្ស ដូច្នេះគាត់ត្រូវតែមានឈ្មោះ ដើម្បីចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត។

មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ មិនអាចសុំការបំភ្លឺបានទេនៅល្ងាចនេះ ពីលោក សុន ឆ័យ ដោយលោកពុំទទួលទូរសព្ទ័។

នៅក្នុងសារជាភាសាអង់គ្លេសមួយ ដែលលោក សម រង្សី បានផ្សាយនៅលើទំព័រផ្លូវការរបស់លោក ក្នុងបណ្ដាញសង្គម​ហ្វេសប៊ុក នៅថ្ងៃទី១២ខែកក្កដានេះ បាននិយាយថា «ការត្រឡប់ចូលមកក្នុងប្រទេសរបស់ខ្ញុំក្នុងវេលានេះ មិនមានន័យថា បានបង្កើតនូវការបោះឆ្នោតមួយ សេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ដូចអ្វីដែលបានកំណត់ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ​១៩៩១នោះទេ ហើយក៏មិនទាន់ធ្វើឲ្យមានការរីកចម្រើនទៅមុខ នូវកំណែទម្រង់គណកម្មាធិការជាតិរៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​នោះដែរ។»

គួរបញ្ជាក់ថា អវត្តមានរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានកើតមានឡើងតាំងពីអំឡុងខែតុលា ឆ្នាំ២០០៩មក ដោយសារតែលោក​បានធ្វើការនិរទេសខ្លួនទៅបរទេស បន្ទាប់ពីតុលាការកម្ពុជា​បាន​ផ្តន្តាទោស ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ​រយៈពេលជាង១០ឆ្នាំ ពីបទ​ដកតម្រុយបង្គោលព្រះដែន កម្ពុជា-​វៀតណាម នៅស្រុក ចន្ទ្រា ខេត្ត ស្វាយរៀង និងក្លែង​ឯកសារសាធារណៈ៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី១២ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ