ភ្នំពេញ៖ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ សភាពការនយោបាយក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក ហាក់បីដូចជារំជើបជម្ជួលប្លែកពីធម្មតា នៅពេលមានលេចឮព័ត៌មានថា លោកសម រង្សីនឹងវិលត្រឡប់ចូលស្រុកវិញមុនថ្ងៃបោះឆ្នោតខាងមុខ។

លោក សម រង្សី នៅពេលជួបជាមួយបណ្ដាអ្នកគាំទ្ររបស់លោក។ (រូបថត facebook.com/rainsy.sam.5)

ដើម្បីជ្រាបច្បាស់ពីបញ្ហានេះ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូសូមរម្លឹកព្រឹត្តិការណ៍មួយចំនួន ក្នុងរយៈកាលកន្លងមក ទាក់ទងនឹង​ព្រឹត្តិការណ៍នេះដូចតទៅ៖

១-សន្ទស្សន៍នៃការគាំទ្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ មានភាពខុសប្លែកពីឆ្នាំមុនៗ

ឆ្នាំនេះគេសង្កេតឃើញមានការចូលរួម ពីក្រុមយុវជនយ៉ាងច្រើនកុះករ ដែលជាចំណាប់អារម្មណ៍មួយថ្មី ធ្វើឲ្យលោកសម រង្សី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង កំពុងនិរទេសខ្លួន និងជាទណ្ឌិតនៅក្រៅប្រទេសនោះ បានបង្ហាញនូវឆន្ទៈផ្ទាល់ចំពោះ​បញ្ហា​ប្រឈមនានា និងភាពមិនរួញរា ចំពោះការចាប់ខ្លួនរបស់លោកពីសំណាក់តុលាការនោះ។

២-ការរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពីសំណាក់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក

ប៉ុន្មានខែកន្លងមកនេះក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបាន បានថ្លែងរិះគន់បន្តបន្ទាប់គ្នា ដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំពោះ​អវត្តមាន​ក្នុងការបោះឆ្នោត របស់លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនៅកម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងនិរទេស​ខ្លួននៅក្រៅ​ប្រទេស ដើម្បីគេចពីការចាប់ខ្លួន ដែលគេចាត់ទុកជាថា«ជារឿងនយោបាយ» ព្រមទាំងការបណ្តេញសមាជិកសភា​នៃក្រុម​គណបក្សប្រឆាំង ចេញពីរដ្ឋសភាកម្ពុជាផងដែរ។

៣-សភាអាមេរិកកាត់បន្ថយនឹងជំនួយ បើគ្មាន អវត្តមាន លោក សម រង្សី នៅថ្ងៃបោះឆ្នោត

អនុគណៈកម្មាធិការរបស់សភាអាមេរិកទទួលបន្ទុក តំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក បានបើកកិច្ចប្រជុំមួយក្រោយ​ពីទទួល​បាន​របាយការណ៍ស្តីពី «កំរិតនៃតម្លាភាពក្នុងការបោះឆ្នោត»នាថ្ងៃទី២៨ខែ កក្កដា របស់ស្ថាប័នជំនាញសិក្សាស្រាវជ្រាវ​របស់​សភាអាមេរិក (U.S. Congressional Research Service) ព្រមទាំងសេចក្តីសម្រេចមួយរបស់ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក ដែលបាន​អំពាវនាវឲ្យមាន ការកាត់បន្ថយជំនួយប្រចាំឆ្នាំរបស់អាមេរិក មកកម្ពុជាព្រោះតែវិបត្តិសង្គម និងនយោបាយ។ ការលើក​ឡើងនេះ ព្រោះតែមានការពាក់ព័ន្ធនឹងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ប្រព័ន្ធតុលាការ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ការ​សម្លាប់ក្រៅច្បាប់ ការចាប់ខ្លួនសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកសារព័ត៌មាន ការរីកសាយនៃអំពើពុករលួយ ការរឹបអូសដីធ្លី​ពលរដ្ឋ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើសហគមន៍។

លោក លីនស៊ី ហ្គ្រាហាំ (Lindsey Graham) និងលោក ម៉ាកូ  រ៉ូប៊ីអូ (Marco Rubio) សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក បានចេញ​សេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៧  ខែមិថុនា ស្នើឲ្យមានការផ្តាច់ជំនួយផ្ទាល់ទាំងអស់ពីកម្ពុជា និងកាត់បន្ថយជំនួយ​អភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗទៀត ប្រសិនបើក្រសួងការបរទេសអាមេរិក រកឃើញថាការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះ «គ្មានការ​ប្រកួតប្រជែងដោយយុត្តិធម៌»នោះ។

ការកាត់បន្ថយនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស លោក ហោ ណាំហុង ថ្លែងមិនបានចាប់​អារម្មណ៍​នោះទេ។

៤-អ្នកគាំទ្របក្សសង្គ្រោះជាតិ ស្នើរឲ្យអាមេរិចអន្តរាគមន៍លោក សម រង្ស៊ី មកកម្ពុជា

ប្រធានមូលនិធិសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា(Cambodia National Rescue Foundation)  លោក ទូច វិបុល ជាអង្គការមួយមាន​មូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់ផ្តល់ថវិកាដល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅកម្ពុជា នឹងធ្វើការតវ៉ាមួយនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ នៅមុខសេតវិមានដើម្បី អំពាវនាវឲ្យប្រធានាធិបតី សហរដ្ឋអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដាក់ សម្ពាធមកលើគណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាចឲ្យធានាថាការ បោះឆ្នោតជាតិនៅថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដានេះប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី និង យុត្តិធម៌ និងអនុញ្ញាតឲ្យមេដឹកនាំគណបក្សរបស់ខ្លួន លោក សម  រង្ស៊ី វិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញដោយសុវត្ថិភាព។ ក្នុងការ​តវ៉ានេះស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គោរពច្បាប់ និងរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសេរី និងយុត្តិធម៌។ ជាពិសេសស្នើឲ្យ​លោកសម រង្ស៊ី វិលមកកម្ពុជាវិញ ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។

៥-ការកំណត់ថ្ងៃលោក សម រង្សី ចូលមកកម្ពុជា

អ្នកពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោកយឹម សុវណ្ណ បានបង្ហាញថា លោកសម រង្ស៊ី នឹងមកកម្ពុជាតាមការគ្រោងទុក ប៉ុន្តែ​នៅមិនទាន់កំណត់ពេលវេលាជាក់លាក់នោះទេ។ លោក ក៏បានបដិសេធចំពោះព័ត៌មានដែលថាលោកសម រង្ស៊ី នឹង​ត្រឡប់មកនៅថ្ងៃទី១៩ ឬ២០ ខែកក្កដាខាងនេះដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ​បណ្តាញព័ត៌មាន​ក្នុង​ស្រុកមួយចំនួន បានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយដោយដកស្រង់ ប្រភពពីមន្រ្តីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិថា លោក សម រង្ស៊ី នឹងវិល​ត្រឡប់ចូលមកប្រទេសវិញនៅថ្ងៃទី១៩ ឬថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ខាងមុខ ដោយមានក្រុមអ្នកគាំទ្រ រង់ចាំទទួលនៅព្រលាន​យន្តហោះ។ លោកសម រង្សី ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសកំបាំងមុខ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល១២ឆ្នាំ ជុំវិញបញ្ហាព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម។

៦- ការប្រែប្រួលតាមច្រកព្រំដែន

ដោយមានព័ត៌មានថា លោក សម រស្សី នឹងមានវត្តមាននៅកម្ពុជា មុនថ្ងៃបោះឆ្នោតនោះ មន្រ្តីបន្តោប្រវេសណ៍ច្រក​ទ្វារ​អន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត បានធើ្វការរឹតបណ្តឹងសន្តិសុខ និងធ្វើការត្រួតពិនិត្យរាល់រថយន្តដឹកជញ្ជូន ធ្វើការឆែកឆេរនិងពិនិត្យ យ៉ាងម៉ត់ចត់មិនមានការលើកលែងឡើយ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ មក។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី មន្ត្រី​នរគបាលអន្តោប្រវេសន៍បានបង្ហាញថាការរឹតបន្តឹងនេះ ជាករណីដើម្បីសន្តិសុខជាតិតែប៉ុណ្ណោះ។

៧- ប្រតិកម្ម របស់សភាអាមេរិក និងអន្តរសភារបស់អ៊ឺរ៉ុប

នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ​ ទី៩​ ខែ​កក្កដា​ នៅ​រដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតុន គណៈកម្មាធិការ​សភា​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​បរទេស​ បាន​រៀបចំ​កិច្ចប្រជុំ​មួយ​ ​ ស្តីពី​«​វិបត្តិ​នយោបាយ ​និង​សង្គម​ នៅ​កម្ពុជា​»​ ដោយមានការឆ្លើយ​បំភ្លឺ​របស់ ​តំណាង​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិមនុស្ស​ (Human Rights Watch) តំណាង​វិទ្យាស្ថានជាតិ​​ប្រជាធិបតេយ្យ​ (NDI) និង​​តំណាង​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ លីកាដូ​ (Licadho) ពី​ប្រទេស​កម្ពុជានោះផង។

ក្នុងថ្ងៃ​អង្គារនេះដដែល​ អន្តរសភា​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប ​ក៏​បាន​ចេញ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​របស់​ខ្លួន​ ទាមទារ​ឲ្យ​លោក​ សម រង្ស៊ី​ ចូល​ប្រទេស​វិញ​ប្រកប​ដោយ​សេរីភាព​ពេញលេញ​នោះដែរ។

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ និងប្រតិកម្មរបស់ក្រុមប្រទេសទាំងនេះ ត្រូវបានច្រានចោលដោយមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យនៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ផៃ ស៊ីផាន ដោយចាត់ទុកថា នោះជាការលូកដៃចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា ដែលជាប្រទេសមានអធិបតេយ្យ​ភាព​ពេញលេញ៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី១១ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ