បើទោះ«រដ្ឋធម្មនុញ្ញ»កម្ពុជា បានចែងថា ព្រះមហាក្សត្រសោយរាជ្យសម្បត្តិ ដោយគ្មានអំណាចក៏ដោយ តែព្រះអង្គ​នៅ​មាន​ព្រះរាជសិទ្ធិមួយចំនួន ដែលច្បាប់ដ៏កំពូលនេះ បានប្រគល់ថ្វាយទ្រង់។ ប៉ុន្តែព្រះរាជសិទ្ធិនេះ មិនមាន​ការអនុវត្ត​ទេ រាប់ពីរជ្ជកាលស្ដេ​ចមុន រហូតមកដល់រជ្ជកាលស្ដេចបច្ចុប្បន្ន។ នេះ បើតាមលោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគ​ឯករាជ្យ​កម្ពុជា។

«វាមិនល្អទេ បើមហាក្សត្រ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីទាស់គ្នា» នេះ ជាព្រះរាជឱង្ការរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រ ដែលត្រូវបាន​លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ ស្រង់យកមកបញ្ជាក់ បន្ទាប់ពីអ្នកជំនាញខាងបញ្ហាសង្គម និងនយោបាយកម្ពុជារូបនេះ បានស្នើនៅ​ពេលនោះ «សុំផ្ទាល់ទៅព្រះករុណាចាស់ (ព្រះបាទ នរោត្ដម សីហនុ) ឲ្យប្រើប្រាស់អំណាច របស់លោក​​ដែលចែង​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ»។

បន្ទាប់ពីព្រះរាជឱង្ការតប របស់ព្រះអង្គរួច លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ បានពន្យល់ថា រឿងហ្នឹង ក៏«ចប់ត្រឹមហ្នឹងទៅ»។ អ្នកវិភាគ​បានបង្ហើបទៀតថា៖

«ម្តងនោះ ខ្ញុំជជែកតឹងមាត់តឹងក អំពីអំណាចស្តេច ជាមួយចៅហ្វាវាំង គង់ សំអុល នៅមុខ​លោក។ តែលោកឃាត់ ហើយបង្វែរទៅនិយាយ​រឿងផ្សេង។»។

មាត្រាចែងក្នុង«រដ្ឋធម្មនុញ្ញ»

នៅក្នុងជំពូកទី២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ស្ដីពីព្រះមហាក្សត្រ ដែលមាន២៤មាត្រា បានចែងយ៉ាងច្រើន អំពីព្រះរាជសិទ្ធិ​របស់ព្រះមហាក្សត្រ បើទោះជាព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់គ្រងរាជ្យ តែមិនមានអំណាចក៏ដោយ។ ព្រះរាជសិទ្ធិនោះ រួមមាន ​ទ្រង់​ជា​មេ​បញ្ជា​ការ​កំពូល​ នៃ​កង​យោធពល​ខេមរភូមិន្ទ (មាត្រា២៣) ទ្រង់​គង់​ជា​ព្រះអធិបតី​ នៃ​ឧត្ដម​ក្រុមប្រឹក្សា​​ការពារ​​ជាតិ​ (មាត្រា២៤ថ្មី) និងទ្រង់​មាន​ព្រះរាជ​សិទ្ធិ​ បន្ធូរបន្ថយ​ទោស​ និងលើក​លែង​ទោស (មាត្រា២៧) ជាដើម។

នៅក្នុងជំពូកទី ១៤ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ស្ដីពីសមាជជាតិ ក៏មានចែងដែរថា ព្រះមហាក្សត្រ គឺជាព្រះរាជាធិបតីភាព (មាត្រា១៤៨ថ្មី) នៃសមាជជាតិ​ទាំងនោះ ដែលត្រូវប្រព្រឹត្តិធ្វើ រៀងរាល់​មួយឆ្នាំម្ដង នៅដើមខែធ្នូ។ រាល់ព្រះរាជសិទ្ធិ ជាអាទិ៍ខាងលើ មិនត្រូវបានរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា ចាំបាច់ត្រូវបាន​មានការទូលសុំ ឬការឯកភាព ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី​នោះ​ឡើយ។

ផ្ទុយទៅវិញ ព្រះរាជសិទ្ធិទាំងនេះ មិនមានការអនុវត្តជាក់ស្ដែងទេ។ លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ បានសម្ដែងការខកចិត្ត ដោយ​លោកថា ព្រះមហាក្សត្រ​ទាំងពីរ​ព្រះអង្គ (ព្រះបាទ នរោត្ដម សីហនុ និងព្រះបាទ នរោត្ដម សីហមុនី) «មិនអាចបំពេញ​តួនាទី និងប្រើប្រាស់សិទ្ធិអំណាច ដូចមានកំណត់ ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញបាន»។

អ្នកជំនាញខាងកិច្ចការសង្គម និងនយោបាយរូបនេះ បានលើកឡើងថា៖

«ព្រះអង្គជាមេបញ្ជាកំពូល តែមិនដែលឃើញ ព្រះអង្គគ្រងឯកសណ្ឋាន​យោធា និងត្រួតពលឡើយ។ ព្រះអង្គ គង់ជា​ព្រះអធិបតីសមាជជាតិ តែអត់មាន​សមាជជាតិ [ដើម្បី]នឹងធ្វើជាព្រះអធិបតី។ ព្រះអង្គមានព្រះរាជសិទ្ធិ​​លើកលែង​ទោស និងបន្ធូរបន្ថយទោស តែព្រះអង្គមិនអាច​ប្រើប្រាស់​សិទ្ធិនេះ ដោយព្រះអង្គឯងបាន។»។

ជារឿយៗ ក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំង និងអ្នកឃ្លាំមើលឯករាជ្យជាច្រើននាក់ តែងធ្វើការរិះគន់ថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ដែលជាច្បាប់កំពូលមួយនេះ ហាក់ត្រូវបានចោះៗ យកមកអនុវត្ត ទៅតាមតែការចង់បាន របស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ប៉ុណ្ណោះ។ ព្រះរាជសិទ្ធិខាងលើ របស់​ព្រះមហាក្សត្រ ក៏បានរងការរិះគន់ដែរថា ថាមិនត្រូវបានអនុវត្ត ឲ្យបាន​ពេញលេញទេ។

កាលពីប៉ុន្មានខែមុន មេដឹកនាំប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី ថែមទាំងបានបរិហារ ដោយត្រង់ៗថា ព្រះមហាក្សត្រសព្វថ្ងៃ គឺជា​ចំណាប់ខ្មាំង របស់លោក ហ៊ុន សែន នោះទៀតផង។ ប៉ុន្តែការបរិហាររបស់លោក សម រង្ស៊ី ទទួលបានលទ្ធផល​មកវិញ ដោយបណ្ដឹងមួយ ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដាក់ទៅកាន់ទៅតុលាការ ប្ដឹងអតីតប្រធានគណបក្សប្រឆាំង ពីបទប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ។

ចំពោះលោក ឡៅ ម៉ុងហៃ វិញ បានសង្កេតឃើញថា៖

«ស្តេចយើង ក៏ដូចជាអ្នកឯទៀតក្តី មិនចង់ដោះស្រាយបែបសកម្ម ច្រើនតែ [ដោះស្រាយតាមបែប] អសកម្ម គេចចេញ​ពីបញ្ហា ទុកឲ្យពេលវេលាដោះស្រាយ ឬភាគីនៃបញ្ហា សម្របសម្រួលទៅវិញ។ ដូចជា លោកមិន​ពេញចិត្តនឹង​ច្បាប់​ណា​មួយ លោកច្រើនគេច ទៅក្រៅប្រទេស ទុកឲ្យប្រមុខរដ្ឋស្តី ចុះហត្ថលេខាជំនួស។»។

អ្នកវិភាគបានថ្លែងបន្តថា៖

«លោក គួរតែបញ្ចេញទស្សន:ដោយស្ងាត់ៗ ជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬដោយចំហរ ថាលោកមិនអាចចុះហត្ថលេខា​បានទេ ដោយហេតុអញ្ចេះអញ្ចុះទៅ។ ឆ្នាំទៅ ខ្ញុំជំទាស៎នឹងច្បាប់មួយចំនួន ហើយសុំស្តេចបច្ចុប្បន្ន កុំចុះហត្ថលេខា ដោយលើក​ឧទាហរណ៍ស្តេច​បែលហ្សីក  ដែលសុខចិត្តសុំដាក់រាជ្យ មិនចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់ ដែលប៉ះពាល់​ដល់​មនសិការ​លោក។»។

យ៉ាងណា ពាក្យ​«មនសិការ»ប៉ុន្មានម៉ាត់នេះ ហាក់គ្មានន័យប៉ុន្មានឡើយ សម្រាប់លោក ហ៊ុន សែន។

កាលពីឆ្នាំ២០០៥ បុរសខ្លាំងកម្ពុជា ធ្លាប់គម្រាម រំលាយរបបរាជានិយមកម្ពុជា ចោលម្ដងហើយ បន្ទាប់ពីអតីត​ព្រះមហាក្សត្រ បានអនុវត្តតាម​«មនសិការ»​របស់ទ្រង់ មិនឡាយព្រះហស្ថលេខា ទៅលើសន្ធិសញ្ញាបំពេញ​បន្ថែម ដែលក្រុមអ្នក​រិះគន់​ចាត់​ទុកថា ជាអត្ថបទច្បាប់ ដែលទទួលស្គាល់​សន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់​ទាំងឡាយ ដែលត្រូវបាន​ធ្វើឡើង ក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា លើកបន្តុប​ឡើង​ដោយក្រុង​ហាណូយ និងដែលបាន​ធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជា បាត់​ទឹកដី​របស់ខ្លួន ទៅឲ្យប្រទេសវៀតណាម៕



You may also like

កម្ពុជា

សម រង្ស៊ី បង្ហោះ​សារ​​«នឹក»​​ដល់​ជន​​រងគ្រោះ​​ដោយ​ទឹកជំនន់

មេដឹកនាំប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី បានអះអាងថា លោក«នឹក» និងមានការសោកស្ដាយ ដោយមិនអាចជួបដោយផ្ទាល់ ជាមួយជនរងគ្រោះ ដោយសារទឹកជំនន់ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះ បើតាមសារបង្ហោះមួយ​របស់លោក ...
កម្ពុជា

យុង ខេមរា ឡើង«ផ្កាយមួយ» និងជានាយទាហាន កងពលតូច​លេខ៧០

កញ្ញា យុង ខេមរា អតីតអ្នកសារព័ត៌មានមួយរូប ដែលមាននិន្នាការស្និត នឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ត្រូវបានតំឡើងឋានន្តរស័ក្ដិ ឲ្យឡើងជា «ឧត្ដមសេនីយ៍ត្រី (ផ្កាយមួយ)» បន្ទាប់ពីស្ត្រីវ័យ ...
លោក រ៉ុង ឈុន (ខាងឆ្វេងបំផុត) លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា នៅក្នុងតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤។ (រូបថតហ្វេសប៊ុកលោក សម រង្ស៊ី)
កម្ពុជា

សម រង្ស៊ី ថ្លែងឲ្យប្រើការចាប់ខ្លួន រ៉ុង ឈុន ដើម្បី​ងើបឈរ​ឡើង ផ្លាស់ប្ដូរ​របប

មេដឹកនាំប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី បានធ្វើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍​ផ្ទាល់មាត់មួយ ពីប្រទេស​បារាំង អំពាវនាវ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​រួបរួមគ្នា ក្នុងការប្រើឱកាស នៃការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន ដើម្បី​ងើបឈរឡើង ឈាន​ទៅផ្លាស់ប្ដូររបបដឹកនាំ ...

Comments are closed.

វិភាគ អត្ថាធិប្បាយ

រដ្ឋប្រហារយោធា​នៅភូមា៖ តើហេតុការណ៍​អ្វីខ្លះ បានកើតឡើង?

វិភាគ អត្ថាធិប្បាយ

អ្នកវិភាគថា ឲ្យព្រះរាជាដាក់រាជ្យ ដូចជួយ ហ៊ុន សែន ឲ្យឡើង​ធ្វើស្ដេច

អ្នកដែលផ្ដល់យោបល់ ឲ្យព្រះមហាក្សត្រលាលែង ពីរាជបល្ល័ង្ក តើអ្នកមានបំណង«ជួយលោក ហ៊ុន សែន ឲ្យឡើង​ធ្វើស្ដេច»ឬ ? នេះ ជាការចោទសួរឡើង របស់លោក គីម សុខ ...
វិភាគ អត្ថាធិប្បាយ

នរណាអេះ ហ្សង់ កាស្តិក នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មី នៃ​ប្រទេស​បារាំង?

គណៈរដ្ឋមន្ត្រីបារាំង បានស្គាល់​ការរើរុះ​ដ៏ធំ ជាលើកទីមួយ នៅក្នុងអាណត្តិប្រធានាធិបតី លោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង (Emmanuel Macron)។ នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មី គឺលោក ហ្សង់ កាស្តិក ...