កត្តាទាំងឡាយ ដែល​បណ្តាល​ឲ្យមានការប្រែប្រួលយ៉ាងដូចនេះ ដោយសារការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្លាតពីផ្ទាំងកញ្ចក់នៃអាគារ ឬឧស្ម័នពុល ពីបណ្តាប្រទេស​មានឧស្សាហកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍ជឿនលឿន ដូចជាបណ្តាប្រទេសនៅសហភាពអឺរ៉ុប អាមេរិក និងនៅអាស៊ី ដូចជាប្រទេស​ប្រទេសជប៉ុន និងចិនជាដើម។

បម្រែបម្រួលនៃអាកាសធាតុ ក្នុងពិភពលោក កំពុងជួបប្រទះនូវបញ្ហាគួឲ្យព្រួយបារម្មណ៍ និងបង្កឲ្យមានគ្រោះធម្មជាតិ ទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួត និងបង្កឲ្យមានបាតុភូតធម្មជាតិផ្សេងៗទៀតជាយថាហេតុ ដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅ របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសប៉ះពាល់ដល់ សង្គមជាតិ សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ប្រទេសជាតិ។ នេះជា​ការលើក​ឡើងរបស់ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រង ការប្រែ​-​ប្រួលអាកាសធាតុ ក្នុងឱកាសបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ជំនាញសារព័ត៌មាន ស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលបានធ្វើ​ឡើងនៅទីស្តីការក្រសួងព័ត៌មាន នាព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣នេះ។

រដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះបន្តរថា បច្ចុប្បន្នភាពនេះមានការទទួលស្គាល់ជាទូទៅ នូវការប្រែប្រួលអាការធាតុ ថាជា«បញ្ហា​ពិភពលោក»។ នេះជាការគំរាមកំហែងមួយ ដែលនាំឲ្យមានផលប៉ះពាល់ជា «អវិជ្ជមានដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គម» នៅគ្រប់បណ្តា​ប្រទេសទាំងអស់។

លោកបញ្ជាក់ថាសម្រាប់កម្ពុជា តាមការសិក្សា និងស្រាវជ្រាវរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន បានបង្ហាញថា ការយល់ដឹងរបស់​សាធារណជន អំពីការប្រែប្រូលអាកាសធាតុ នៅមានកម្រិតនៅឡើយ ដែលនេះជា«ឧបសគ្គ»ដ៏ធំមួយ ក្នុងការទាក់ទាញ​សាធារណជនឲ្យចូលរួមក្នុង សកម្មភាពឆ្លើយតបនឹង «ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដោយប្រសិទ្ធភាព»។ ប្រជាជនភាគច្រើន​ដែលបានទទួលព័ត៌មាននានា ក៏ដោយសារតាមរយៈបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយ ដូចជាវិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និងសារព័ត៌មានជាដើម។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ចង់ឲ្យក្រសួងព័ត៌មាន និងអ្នកសារព័ត៌មានទាំងអស់ ដែលមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការយក​ព័ត៌មាន និងការបញ្ចាញផ្សាយទៅវិញ នូវការពាក់ព័ន្ធ ទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ ជូនសាធារណជន ឲ្យបាន​ទាន់​ពេលវេលា។

ដើម្បីជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ ក្នុងការផ្តល់ចំណេះដឹងដល់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ក្រសួងពត៌មានបាន​សហការជាមួយដៃគូពាក់ព័ន្ធ បើកការបណ្តុះបណ្តាលអ្នកសារព័ត៌មាន នៅក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋចំនួនដប់ប្រាំនាក់ ឲ្យយល់ដឹងពី​បញ្ហាបំរែបំរួលអាកាសធាតុ ដើម្បីផ្តល់ព័ត៌មានមួយច្បាស់លាស់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។

ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហានេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ បានបញ្ជាក់ថា «ក្នុងការបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ តម្រូវឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានសរសេរឲ្យបានត្រូវ។ (...) លោកថាយើងជាអ្នកកាសែត ត្រូវយល់ថាអ្វីទៅ ជាការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ បណ្តាលមកពីអីខ្លះ? ដោយសារអ្វីខ្លះ?។ កាលណាយើងនិយាយច្បាស់ យើងចុះទៅមូលដ្ឋានមួយ គ្រាន់តែ​ឃើញភ្លាម ដឹងថារឿងនោះមកពីប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។»

លោកបន្តថា កម្ពុជាទទួលរងឥទ្ធិពលបំរែបំរួលអាកាសធាតុ គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ ដូច្នេះមានតែការបណ្តុះបណ្តាល​អ្នក​សារព័ត៌មាន ឲ្យយល់ដឹងអំពីបញ្ហានេះទេ ទើបអាចជួយដោះស្រាយបាន។ «នេះគឺជាវគ្គ ដើម្បីធ្វើការសាកល្បង​ពេល​ដែលរៀន យើងរៀនពីរថ្ងៃ បន្ទាប់មក ត្រូវធ្ចើការសាកការងាររយៈពេល បីខែ សិក្ខាកាមដែលបានចូលរៀននៅទីនេះ ត្រូវ​ផលិតយ៉ាងហោច ៤៥អត្ថបទ ផ្សេងៗពីគ្នា ពាក់ព័ន្ធនឹងបំរែបំរួលអាកាសធាតុ។ ក្នុងមួយខែធ្វើយ៉ាងណាឲ្យ​បាន​ដប់ប្រាំ​អត្ថបទ»។ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់វគ្គនេះ ក្រសួងមានគម្រោងរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ ដល់អ្នកសារព័ត៌មាន នៅក្នុងស្ថាប័ន​ឯកជនបន្ថែមទៀត។

ចំណែកលោក ស្រី អាន ហូគ្លងដ៍ (Anne Hoglund) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតស៊ុយអែតប្រចាំនៅកម្ពុជា តំណាងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ របស់​សម្ព័នភាពប្រែប្រួលអាកាសធាតុកម្ពុជា មានចំណាប់អារម្មណ៍ថា អ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា អាចចូលរួមសកម្មភាពនេះ ដោយ​ទប់ស្កាត់ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ តាមរយៈការសរសេរព័ត៌មានពិត ចែកជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ។

ក្នុងគោលបំណងបង្កើនការយល់ដឹង «អំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ» ទុកជាទុនសម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន នៅក្នុងប្រទេស​យើង ឲ្យយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់និងស៊ីជម្រៅ ពីពាក្យបច្ចេកទេស និងបញ្ញតិ្តថ្មីៗ ទាក់ទងនឹងវិទ្យាសាស្ត្រ មូលហេតុ និង​ឥទ្ធិពលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ក៏ដូចជាវិធានការឆ្លើយតបនានា ដើម្បីដោះដ្រាយបញ្ហាដ៏ប្រឈមទាំងនោះ។

សូមបញ្ជាក់ថា វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ ក្រោមជំនួយឧបត្តម្ភ របស់កម្មវិធីសម្ព័ន្ធភាពប្រែប្រួលអាកាសធាតុកម្ពុជា (CCCA) លើគម្រោងចំនួន១៩ ពាក់ពន្ធ័នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលត្រូវចំណាយប្រាក់ ប្រមាណជាបួនលានដុល្លា​អាមេរិក សម្រាប់ការគាំទ្រ ការកសាងសមត្ថភាព ការផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹង របស់អ្នកសារព័ត៌មាន ឲ្យយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ និង​ស៊ីជម្រៅ ពីពាក្យបច្ចេកទេស និងបញ្ញតិ្តថ្មីៗ ដែលទាក់ទងនឹងវិទ្យាសាស្ត្រ។ ដឹងពីមូលហេតុ និងឥទ្ធិពលនៃការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ ក៏ដូចជាវិធានការនានា ក្នុងការដោះស្រាយនូវបញ្ហាប្រឈមទាំងនោះ រួមនឹងការផ្តល់ព័ត៌មាន​ទាំងនេះ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីអនុវត្តការងារ នៅតាមសហគមន៍របស់ខ្លួន។

-------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី០៧ មីនា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ