សវនាការ«ជាអសាធារណៈ» លើសំណុំរឿងរបស់លោក ឈូក បណ្ឌិត អតីតបុគ្គលសាធារណៈ ដែលបានជាប់ចោទ ថាបានលើកកាំភ្លើងបាញ់កម្មការិនី នៅកណ្ដាលចំណោមមនុស្សជាច្រើននោះ កំពុងត្រូវបានក្រុមអ្នកសង្កេតការ រិះគន់ ពីភាពមិន​ប្រក្រតី និងអាចមានការគំរាមកំហែង ដោយប្រយោលដល់ជនរងគ្រោះ។

ផ្លាកសញ្ញាបញ្ជាក់ពីយុត្តិធម៌ ពីខាងក្រៅសាលាឧទ្ទរណ៍។ MONOROOM.info photo/ O. Vary

ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិការងារ នៃមជ្ឃមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគម លោក មឿង តុលា បានប្រាប់មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ​តាម​ទូរសព័្ទថា សវនាការនេះធ្វើការជំរះ លើដីការដំណោះស្រាយ របស់អគ្គព្រះរាជអាជ្ញាសាលាឧទ្ធណ៍ ដែលបានប្តឹងទាស់​ទៅនឹងការទំលាក់ចោលករណី ឈូក បណ្ឌិត របស់តុលាការស្វាយរៀង មិនមែនជាការសម្រេចដល់អង្គសេចក្តីនោះទេ។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាសាលាឧទ្ធណ៍ មានឆន្ទានុសិទ្ធិធ្វើ«សវនាការដោយបិទទ្វា»។ សវនាការជា«អសាអារណៈ»នេះ មានរយៈពេលបីថ្ងៃ គិតចាប់ពីព្រឹកថ្ងៃទី២៧ខែកុម្ភៈ ដល់ថ្ងៃទី០១ខែមីនា។

មន្ត្រីរូបនះបន្តថា ទោះជាមានច្បាប់កំណត់ពីការធ្វើ«សវនាការដោយបិទទ្វា» ឬ«សវនាការជាអសាធារណៈ» ក៏ដោយ ក៏​សវនាការមួយនេះ គួតែជា«សវនាការមួយដោយបើកចំហរ» ដែលជារឿងមួយល្អជាង។ មិនគួរណាសាលាឧទ្ធណ៍ ធ្វើការ​បណ្តេញតំណាងរោងចក្រកៅវ៉េ សហជីបតំណាងឲ្យកម្មករ តំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ សាធារណៈជន និងអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលមានបំណងចូលរួមស្តាប់នោះទេ។

ចំពោះលោក អំ សំអាត មន្ត្រីអង្គការលីកាដូ យល់ថា សវនាការនេះ វានៅក្នុងសភាស៊ើបសួរ ទាក់ទងនិងការស៊ើបអង្កេត អញ្ចឹងតុលាការគេអាចធ្វើដោយ«អសាធារណៈ»។ លោកបញ្ជាក់ថា កន្លងមកមានករណីជាច្រើន ដែលស្ថិតក្នុងដំណាក់​កាលនៃសភាស៊ើបសួរដូចគ្នា តែគេអនុញាតិឲ្យចូលស្តាប់ «ចំណុចសំខាន់»ទាក់ទងនឹងការស៊ើបអង្កេតតែម្តង។

ឯលោកេមធាវី សុខ សំអឿន ក៏បានលើកឡើងប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ «រឿងពាក់ពន្ធ័មន្ត្រី ហើយអសាធារណៈអញ្ចឹង ខ្ញុំអត់យល់ដែរ ហើយបើជាគំនិតរបស់ខ្ញុំតុលាការគួតែបើកជាសាធារណៈ»។

សវនាការជាអសាធារណៈជាអ្វី?

ច្បាប់បានអនុញ្ញាតឲ្យមាន «សវនាការអសាធារណៈ» ឬសវនាការជាសម្ងាត់ មានអាថ៌កំបាំង ដោយសារតែសំនុំរឿង មាន​ពាក់ពន័្ធនឹងអនីតិជន ពាក់ពន័្ធនឹងកេរ្តិ៍ខ្មាសបុគ្គល ឬពាក់ពន័្ធនឹងកិច្ចការសម្ងាត់របស់ជាតិ។ ចុះករណីលោក ឈូក បណ្ឌិត ដែលជាប់ចោទនឹងបទឧក្រិដ្ឋ ដែលសាធារណៈជនបានដឹងឭ ហេតុអ្វីក៏ត្រូវធ្វើជា«អសាធារណៈ»?

ក្នុងសវនាការជាអសាធារណៈ អាចមានវត្តមាន ជនរងគ្រោះ មេធាវីជនរងគ្រោះ ជនជាប់ចោទ មេធាវីជនជាប់ចោទ និង​សាក្សីដែលអនុញាតិឲ្យចូលបាន លុះណាតែមានបញ្ជា ពីប្រធាននៃអង្គជំនុំជំរះ។ ផ្ទុយមកវិញ «ជនទាំងឡាយណា ដែល​មិនពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងក្តី មិនត្រូវបានអនុញាតិឲ្យដឹងឭឡើយ»។ ត្រង់ចំណុចនេះលោក មឿង តុលា បានលើកឡើងថា វាជា​ករណីមួយ ដែលអាចមានការដាក់គំនាបផ្លូវចិត្ត ការបំភ័យផ្នែកស្មារតី ឬជាការគំរាមដោយប្រយាល ពីភាគីជនជាប់ចោទ។

មន្ត្រីមជ្ឃមណ្ឌលអប់រំច្បាប់រូបនេះ បានបន្តរចម្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាសាលាឧទ្ធណ៍ អនុញាតិឲ្យមេធាវីជនជាប់ចោទម្នាក់ មានជំនួយការ ក្នុងបន្ទប់សវនាការរហូតដល់ជាងដប់នាក់ ស្ទើរពេញមួយចំហៀងបន្ទប់ ដោយឡែកផ្ទុយមកវិញ ជំនួយការ​មេធាវី សាច់ញាតិ ឬអ្នកតំណាងផ្លូវច្បាប់ផ្សេងទៀតរបស់កម្មការី ដែលជាជនរងគ្រោះទាំងបីនាក់ ពុំត្រូវបានអនុញាតិ​ឲ្យ​មានវត្តមាន ក្នុងបន្ទប់សវនាការសូម្បីតែម្នាក់។

ឯលោកមេធាវី សុខ សំអឿន វិញយល់ថា ករណីមេធាវីមានជំនួយការច្រើន ក្នុងសវនាការ មិនមានបញ្ហានោះទេ ព្រោះផ្អែក​តាមក្រមសីសធម៌របស់មេធាវី ក្នុងការលាក់ការសម្ងាត់ឲ្យអតិថិជន តែការចូលរួម អាស្រ័យលើការអនុញាត​ពីប្រធាន​នៃ​អង្គជំនុំជំរះ។ លោកបន្តថា «ខ្ញុំពិបាកយល់ដែរ គួរតែកំណត់ជាសាធារណៈ តុលាការមិនគួបិទបាំងទេ។ រដ្ឋាភិបាលគួរ​មើល លើចំណុចនេះ ម្តងទៀត។ ករណីដូចរឿង ឈូក បណ្ឌិត មិនគួរណាជាអសាធារណៈទេ នេះជាការប្រើអំណាច​របស់​តុលាការ។ អ្នកនយោបាយ មើលទៅតើតុលាការធ្វើយ៉ាងនេះឯកភាពទេ? អញ្ចឹងយើងសរសេរច្បាប់ បញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់​ទៅ។»

ជំនួយការមេធាវី ចុងចោទ ច្រើនជ្រុល ?

ដោយឡែកលោក អំ សំអាត បញ្ជាក់ថា ពិនិត្យក្នុងសវនាការ ក្រៅពីជនរងគ្រោះ ជនសង្ស័យ និងមេធាវី នៅមាន​«មនុស្ស​មួយចំនួន» ដែលគេអះអាងថា ជាជំនួយការមេធាវី។ «ជំនួយការដូចជាច្រើនដែរ!» នេះជា«អសាធារណៈ» ជំនួយការអាច​មានមួយឬពីរ តែនេះច្រើនវាមិនសមហេតុផល ដែលអ្នកដ៏ទៃខុសពីជំនួយការមិនត្រូវបានអនុញាតិឲ្យចូលនោះ។

គេសង្កេតឃើញថា ការទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ របស់តុលាការខេត្តស្វាយរៀងកន្លងមក ទៅលើជនសង្ស័យ​ដែល​សាក្សីដឹងច្បាស់ថា ជាអ្នកបាញ់ទៅលើកម្មករទាំងបីនាក់នោះ ហើយបន្តអនុញាត ឲ្យជនសង្ស័យនៅក្រៅឃុំទៀតនេះ បានបង្កអោយក្រុមអ្នកធ្វើសាក្សីរបស់ជនរងគ្រោះទាំងនេះ ភ័យខ្លាចពី«សុវត្ថិភាព»ផ្ទាល់ខ្លួន។ ពួកគាត់បានលើកឡើងថា «ក្នុងចំណោម​ហ្វូងមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ គាត់ (ឈូក បណ្ឌិត) នៅហ៊ានបាញ់ដោយមិនញញើតដៃ» ចុះសម្រាប់ពួកគាត់​ដើរតែពី ឬបីនាក់ តើសុវត្ថិភាពពួកគាត់នៅកន្លែងណា?

សាធារណៈជន សហគមន៌ជាតិ និងអន្តរជាតិ ក្រុមសហជីពកម្មករ កម្មការិនីរោងចក្រជាច្រើន រួមទាំងជនរងគ្រោះផង បាន​សម្តែងនូវប្រតិកម្មខកចិត្ត និងរិះគន់លើសាលាក្ដីខេត្តស្វាយរៀងមួយនេះ ដែលបានច្រានចោលសំណុំរឿង ឈូក បណ្ឌិត ដែលជារឿងប៉ុនប៉ងសម្លាប់ ដោយ«ចេតនាក្នុងបទឧក្រិដ្ឋ»។ សូមបញ្ជាក់ថា តុលាការខេត្តស្វាយរៀង សម្រេចលើក​ការ​ចោទប្រកាន់ ជាលើកទីមួយកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ ហើយព្រះរាជអាជ្ញាក៏បានអះអាងថា «មិនមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់» ក្នុងការដាក់បន្ទុកនោះដែរ។ លោកព្រះរាជអាជ្ញារូបនេះ ថែមទាំងនិយាយ ដោយគ្មានការ«ទទួលខុស» និងក៏ជាអំណះ​អំណាងសម្រាប់«ការពារខ្លួន»ថា «បើភាគីណា មិនសុខចិត្តនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់លោក ដែលធ្វើឡើងតាមនីតិវិធី​ច្បាប់​នោះ អាចប្តឹងជំទាស់ ទៅកាន់សាលាឧទ្ធរណ៍បាន»៕

--------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២៨ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ