ព្រះតេជគុណ ថាច់ ហាសំអាង ចៅអធិការវត្តសាមគ្គីរង្សី ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានបង្ហើបឲ្យដឹង នូវនូវចេតនា​នយោបាយថ្មី របស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបច្ចុប្បន្ន ដើម្បីគ្រប់គ្រងវត្តអារាមនានា ក្នុងទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដោយ​ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់វត្ត (ចៅអធិការវត្ត) ចាស់ចេញ និងជំនួសមកវិញ ដោយចៅ​អធិការ ដែលស្និតឬមកពីគណបក្សកុម្មុយនីសតែម្ដង។ ព្រះអង្គមានសង្ឃដីកាថា វៀតណាមកំពុងសម្លុត គម្រាម​កំហែង ដល់ចៅអធិការវត្តអង្គណាមួយ ដែលប្រឆាំងនឹងខ្លួន ជាមួយនឹងការចាប់ផ្សឹក ហើយជំនួស​មក​វិញ នូវ​ចៅ​អធិការ​ថ្មី ដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់ខ្លួន។

ថ្លែងក្នុងកម្មវិធី «លើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងការគោរពសិទ្ធិខ្មែរក្រោម ជាជនជាតិដើម» នាវត្តសាមគ្គីរង្សី រាជធានី​ភ្នំពេញ ដែលជាការរំលឹកខួបលើកទី៨ នៃសេចក្តីប្រកាស របស់អង្កគារសហប្រជាជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិ​ជន​ជាតិដើម កាលពីថ្ងៃ១៣ ខែកញ្ញា កន្លងមកនេះ ព្រះសង្ឃ ថាច់ ហាសំអាង បានសម្ដែងសង្ឃដីកា​ព្រួយបារម្ភ​ថា ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម កំពុងប្រឈមមុខពីការបាត់បង់ នូវវប្បធម៌ សាសនា ភាសាខ្មែរ និងក៏ឈប់មានជំនឿ ពី​ប្រជា​ពលរដ្ឋខ្មែរ បន្ទាប់ពីវត្តអារាម នៅទីនោះ នឹងត្រូវស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់ចៅអធិការវត្ត ដែល​ស្ថិតក្រោម​សម្ភាធ ឬនយោបាយ របស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម។

ក្នុងឱកាសនោះ ព្រះសង្ឃ ថាច់ ហាសំអាង បានសុំបិណ្ឌបាទ ទាំងព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម​និង​ខ្មែរកណ្តាល ដើម្បីរួមគ្នាការពារនូវវប្បធម៌ខ្មែរ ទាមទារនូវសិទ្ធិសេរីភាពខាងសាសនា សិទ្ធិសេរីភាព​ខាង​នយោបាយ សិទ្ធិសេរីភាព ក្នុងការរស់រានមានជីវិត ស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។

សូមស្តាប់ការបកស្រាយទាំងស្រុងដូចខាងក្រោម៖

តំណាងរាស្ត្រ​មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យន្ត ថារូ បានថ្លែងគាំទ្រទៅនឹងការអះអាង និងការតាំងចិត្ត របស់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមទាំងអស់ ដែលកំពុងមានការព្រួយបារម្ភ ចំពោះបញ្ហាប្រឈម ដែលអាចនឹងកើតឡើង ដោយការដាក់ ឲ្យមាននូវរចនាសម្ព័ន្ធថ្មី ក្នុងការគ្រប់គ្រងវត្តខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង និង​ចាត់​តាំង ដោយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម។ ក្នុងនាមជាប្រធាន មជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម លោក យន្ត ថារូ បានធ្វើការអំពាវនាវជាថ្មី ដល់ខ្មែរក្រោមទាំងអស់ ត្រូវមានការខិតខំស្វែងយល់ ពីសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ក្នុងនាម​ជា​ជន​ជាតិដើមភាគតិច ជាមួយនឹងការរួមសាមគ្គីគ្នា ដើម្បីការពារនូវសិទ្ធិ និងសេរីភាព ក្នុងការរស់នៅមានតម្លៃ​ជា​មនុស្ស។

សូមស្តាប់ការបកស្រាយទាំងស្រុងដូចខាងក្រោម៖

ឯលោក តាំង សារៈ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាល នៃមិត្តសមាគមខ្មែរកម្ពុជា បានបង្ហាញនូវទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនថា តាមអនុសញ្ញា និងសិទ្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិនានា ជនជាតិដើមទាំងអស់ លើពិភពលោក មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ ក្នុង​ការទាមទារយកមកវិញ នូវសិទ្ធិសេរីភាពខាងសាសនា វប្បធម៌ សិទ្ធិរស់នៅ ដោយសមរម្យ។ តែផ្ទុយមកវិញ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមិនទទួលបានសិទ្ធិណាមួយ ដូចដែលមានចែង នៅក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិទាំងនោះឡើយ។ លោក​ថា មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹង ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ថែមទាំងទទួលរង នូវការគម្រាមកំហែង មិនចេះចប់មិនចេះហើយ ពី​សំណាក់រដ្ឋាភិបាល នៃប្រទេសវៀតណាម  គ្មានថ្ងៃស្រាកស្រានទៀត រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។

សូមស្តាប់ការបកស្រាយទាំងស្រុងដូចខាងក្រោម៖

បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាក្រោម មានវត្តចំនួន៦៦៥វត្ត ស្ថិតក្នុងខេត្តទាំង២៣ ដោយមានព្រះសង្ឃសរុប ប្រមាណជាង​ពីរម៉ឺន​អង្គ។ កាលពីថ្មីៗនេះ អង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏បានបញ្ចេញតួរលេខរបស់ខ្លួនមកថា ជនជាតិដើម ដែល​បាននឹងកំបុងរស់នៅ ក្នុងប្រទេសជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិនោះ ប្រមាណ៣៧០លាននាក់ លើ​ពិភព​លោក។ តួលេខដដែលបានលើកឡើងថា ពួកគេក៏កំពុងប្រឈម នឹងបញ្ហាជាច្រើន ជាពិសេសក្នុងនោះ បញ្ហា​ដែលចំបង គឺការបាត់បង់សិទ្ធិសេរីភាព បាត់បង់សិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លី សិទ្ធិវប្បធម៌ សិទ្ធិក្នុងការទទួលយក​ភាសា​ជាតិ​កំណើត និងប្រពៃណីមួយចំនួនទៀត៕