ជនសង្ស័យទម្លាយថា សមត្ថកិច្ចវាយខ្លួនយកចម្លើយ រឿងសម្លាប់មនុស្សច្រកស្បោង
- ដោយ: អ៊ុម វ៉ារី អត្ថបទ និងយកការណ៍៖ អ៊ុម វ៉ារី ([email protected]) -ភ្នំពេញថ្ងៃទី៩ មិថុនា ២០១៥
- កែប្រែចុងក្រោយ: June 10, 2015
- ប្រធានបទ: ឧក្រិដ្ឋកម្ម
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
នេះជាករណីមួយទៀត ដែល«អាច»ឆ្លុះបញ្ចាំង ពីសមត្ថភាព ក្នុងការបំបែករឿងក្ដី ឬសំនុំរឿងឧក្រិដ្ឋកម្មណាមួយ របស់ក្រុមសមត្ថកិច្ចកម្ពុជា ហើយ«ក៏អាច»បានឆ្លុះបញ្ចាំងដែរថា យ៉ាងហោចណាស់ ប្រសិនបើជនត្រូវចោទ ជាឧក្រិដ្ឋជនពិត ឬជាឧក្រិដ្ឋជនសិប្បនិមិត្តក្ដី ក៏ការវាយតប់ យកចម្លើយសារភាព ទៅលើជនត្រូវចោទ ដោយមន្ត្រីសមត្ថកិច្ចណាមួយនោះ ជាទង្វើ«ខុសច្បាប់»។ ក្នុងលិខិតមួយ សរសេរដោយផ្ទាល់ដៃ របស់ជនរងគ្រោះ លោក សោម គឹមស៊ាន ពីពន្ធនាគារព្រៃសរ បានផ្ញើរមកទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ តាមរយៈភរិយារបស់លោក (ជនសង្ស័យ) ក្នុងថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនានេះ បានរៀបរាប់ថា រាល់ចម្លើយសារភាពទាំងឡាយណា ដែលខ្លួននិយាយនៅចំពោះមុខសមត្ថកិច្ច ក្រោមការវាយដុំនោះ ខ្លួនបានបដិសេធ នៅចំពោះមុខតុលាការហើយ។
ក្នុងលិខិត ចុះថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា របស់លោកបានសរសេរថា ចម្លើយដែលខ្លួនលោក បានឆ្លើយនៅមុខសមត្ថកិច្ច ត្រូវបានលោកបដិសេធ នៅចំពោះមុខតុលាការ ដោយបានអះអាងថា ចម្លើយដែលផ្តល់ នៅមុខសមត្ថកិច្ចនាពេលនោះ ជាការបង្ខំចិត្តឆ្លើយ ដើម្បីគេចវេសពីការវាយដុំប៉ុណ្ណោះ ព្រោះសមត្ថកិច្ច បានប្រើប្រាស់នូវថង់ខ្មៅ គ្រប និងវាយ រហូតដល់ជនត្រូវចោទ បានទទួលស្គាល់ តាមអ្វីដែលពួកសមត្ថកិច្ចទាំងនោះ បានគិតទុកជាមុន (ដំណើរការនៃអង្គហេតុ)។
«ប្រើថង់ខ្មៅ គ្រប និងវាយយកចម្លើយ»
ចំពោះករណីពាក់ព័ន្ធ និងការយកចម្លើយ ទៅលើជនត្រូវចោទ (ទោះជននោះជាឧក្រិដ្ឋជនពិត ឬមិនពិតក្ដី) ដោយការវាយដុំ ពីសំណាក់សមត្ថកិច្ច ថ្នាក់ណាក៏ដោយ ត្រូវចាត់ទុក ជាទង្វើ«ខុសច្បាប់» និង«រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស» ដែលមានចែង នៅក្នុងមាត្រា៣៨ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ មាត្រានោះ បានចែងថា៖ «ការបង្ខិតបង្ខំ ការធ្វើបាបលើរូបរាងកាយ ឬប្រព្រឹត្តិកម្មណាមួយ ដែលបន្ថែមទម្ងន់ ទណ្ឌកម្ម អនុវត្តចំពោះជនជាប់ឃុំឃាំង ឬជាប់ពន្ធនាគារ ត្រូវហាមឃាត់មិនឲ្យធ្វើឡើយ។ អ្នកដៃដល់ អ្នករួមប្រព្រឹត្ត និងអ្នកសមគំនិត ត្រូវទទួលទោសតាមច្បាប់។ ការទទួលសារភាព ដែលកើតឡើង ពីការបង្ខិតបង្ខំ តាមផ្លូវកាយក្ដី តាមផ្លូវចិត្តក្ដី មិនត្រូវទុកជាភស្តុតាង នៃពិរុទ្ធភាពទេ។ »
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសបន្ថែម ជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ លោក សោម គឹមស៊ាន បានរៀបរាប់ថា ការពិត រូបលោកជាជនរងគ្រោះម្នាក់ ដែលរងការចោទប្រកាន់ ដោយក្រុមសមត្ថកិច្ចទាំងនោះ ដោយគ្មានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ ហើយបានសួរចម្លើយ ដោយបំពានច្បាប់ និងមិនអនុញ្ញាត ឲ្យមានមេធាវីការពារ និងបាន«ឃុំខ្លួន»ជាច្រើនថ្ងៃ ដោយមិនអនុញ្ញាតឲ្យទាក់ទង ឬផ្តល់ព័ត៌មាន ឲ្យសាច់ញាតិបានដឹងឡើយ។ លោកបានអះអាងថា ការចាប់ខ្លួននោះ មិនមែនជាបទល្មើសជាក់ស្តែង «គ្មាន»ដីកាចាប់ខ្លួន ឬនាំខ្លួន ដែលចេញដោយតុលាការនោះទេ។
លោក សោម គឹមស៊ាន បានបន្ថែមថា លោកមិនមែនជាជនល្មើស ក្នុងករណីសម្លាប់មនុស្សច្រកស្បោង ដូចការចោទប្រកាន់របស់សមត្ថកិច្ចឡើយ។ ផ្ទុយមកវិញ លោកគ្រាន់តែដើរជាន់ដានគេ ក្នុងករណីណែនាំ និងនាំជនល្មើសពិតប្រាកដ (ខ្លួនមិនដឹងថា ជននោះបានសម្លាប់មនុស្ស) ទៅកាន់កន្លែង បញ្ចាំរថយន្ត ដែលខ្លួនស្គាល់ប៉ុណ្ណោះ។ ការនាំទៅនេះ ក៏ព្រោះតែគេនិយាយថា នឹងឲ្យ «កំមុយស្យុង (Commission)»។
ការចោទប្រកាន់ និងការបដិសេធចម្លើយ របស់ជនសង្ស័យ នៅចំពោះមុខសមត្ថកិច្ច ក្នុងដំណាក់កាលនៅមុខតុលាការនេះ ទស្សនាវដ្តី នៅមិនទាន់ស្វែងរកចម្លើយបញ្ជាក់ ពីសមត្ងកិច្ចជំនាញ បាននៅឡើយ។ ប៉ុន្តែ បើតាមប្រភពព័ត៌មាន ដែលផ្សាយដោយសារព័ត៌មានកោះសន្តិភាព បានលើកឡើងថា៖ «កំលាំងសមត្ថកិច្ច កងរាជអាវុធហត្ថ រាជធានីភ្នំពេញ ឃាត់ខ្លួនពីកាស៊ីណូមួយ ក្នុងរាជានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ឧសភា ដែលមានឈ្មោះ សោម គឹមស៊ាន ភេទប្រុស អាយុ៣៧ឆ្នាំ មុខរបរជំនួយការមេធាវីអង្គការមួយ ក៏ជាក្រុមជនសង្ស័យ ពាក់ព័ន្ធករណីសម្លាប់ប្លន់ យករថយន្តនោះដែរ។»
ប្រភព ពីសារព័ត៌មានដដែលនេះ បានសរសេរទៀតថា ជនសង្ស័យឈ្មោះ សោម គឹមស៊ាន ជាមនុស្សម្នាក់ជាប់ជាជនសង្ស័យ ដែលអ្វីៗរូបគេបានសារភាព មិនមែនគ្រាន់តែជាអ្នកស្គាល់ ឬនាំក្រុមចោរជួយរកម៉ូយ បញ្ចាំរថយន្តជនរងគ្រោះនៅកាស៊ីណូ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនោះទេ ។ សារព័ត៌មានសរសេរថា៖ «ជនសង្ស័យឈ្មោះ សោម គឹមស៊ាន បានសារភាពអស់ហើយ គ្រាន់តែសមត្ថកិច្ច មិនទាន់ទំលាយព័ត៌មាននោះ ជាផ្លូវការ ព្រោះនៅតាមស្វែងរកចាប់បក្សពួកបន្ត។»
សូមរំលឹកថាកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ២០១៥ គេបានប្រទះឃើញសាកសពបុរសម្នាក់ ត្រូវបានឃាតករសម្លាប់ ដោយច្រកស្បោងយកទៅទម្លាក់ចោល នៅមាត់ប្រឡាយទឹកមួយ តាមបណ្តោយផ្លូវលេខ៣៧១ ស្ថិតក្នុងភូមិអូរបែកក្អម សង្កាត់ទឹកថ្លា ខណ្ឌសែនសុខ។ សូមអានព័ត៌មានទាំងនេះលំអិត ដោយចុចនៅលើទីនេះ និងនៅទីនេះ។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី៣០ និងថ្ងៃអាទិត្យទី៣១ ខែឧសភា ជនសង្ស័យខាងលើ ត្រូវបានបញ្ជូនខ្លួនមកតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោម ការចោទប្រកាន់ដោយព្រះរាជអាជ្ញា។ បន្ទាប់មក ជននេះត្រូវបានបញ្ជូនខ្លួន ទៅកាន់ពន្ធនាគារព្រៃសរ ក្នុងថ្ងៃដដែល។
ជនសង្ស័យ នៅតែជាមនុស្សគ្មានទោស
យោងតាមមាត្រា៣៨ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បានធានា និងរ៉ាប់រង មិនឲ្យមានការរំលោភបំពាន លើរូបរាងកាយបុគ្គលណាមួយឡើយ ព្រមទាំងបានការពារ ជីវិត កិត្តិយស និង សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ របស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ។ ច្បាប់កំពូលមួយនេះ បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា រាល់ការការចោទប្រកាន់ ការចាប់ខ្លួន ការឃាត់ខ្លួន ឬការឃុំខ្លួនជនណាមួយ នឹងអាចធ្វើទៅកើត លុះត្រាតែអនុវត្តត្រឹមត្រូវតាមបញ្ញត្តិច្បាប់។ ចំណុចពិសេសរបស់ច្បាប់នេះ ក្នុងការការពារនូវសិទ្ធិបុគ្គលយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «វិមតិសង្ស័យ ត្រូវបានជាប្រយោជន៍ដល់ជនជាប់ចោទ។ ជនជាប់ចោទណាក៏ដោយ ត្រូវទុកជាមនុស្សឥតទោស ដរាបណា តុលាការមិនទាន់កាត់ទោស ជាស្ថាពរ។ ជនគ្រប់រូប មានសិទ្ធិការពារខ្លួន តាមផ្លូវតុលាការ។»៕
សូមអានលំអិត នូវលិខិតជនសង្ស័យ ដូចខាងក្រោម៖
