ដើម្បីយកឈ្នះគូរប្រជែងនយោបាយ និងទាញប្រជាប្រិយភាពនយោបាយ  លោក កឹម សុខា អនុ​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្រ្គោះជាតិ និងលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានលើកហេតុផលមកពន្យល់ និងវាយបកលើក​គូរ​បដិបក្ខ ជុំវិញ​ច្បាប់សមាជតាមមូលដ្ឋានតែរៀងៗខ្លួន។

ក្រុមបាតុករអ្នកគាំទ្រ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។ (រូបថត គណបក្ស)

នយោបាយ - បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានបដិសេធក្នុងការធ្វើសមាជជាតិនោះ លោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្ស​សង្រ្គោះ​ជាតិ ជាថ្មីម្តងទៀត នៅថ្ងៃទី០៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ នេះ លើទំព័រហ្វេសប៊ុក​ផ្លូវការ​របស់ខ្លួន បានបញ្ជាក់ថា៖ «កាលៈ​ទេសៈប្រទេសជាតិ កំពុងជាប់គាំងនយោបាយ យើងគួរតែធ្វើសមាជជាតិ ដើម្បី​ប្រមូលបញ្ហា និងដឹងពីសេចក្ដីត្រូវការ​ពិតប្រាកដរបស់ប្រជាពលរដ្ឋស្របតាមមាត្រា១៤៧ថ្មី-១៤៩ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។»

អនុប្រធានគណបក្សជំទាស់ដដែល បានពន្យល់ចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋខេត្តស្វាយរៀង កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា៖ «កាល​ពីសម័យសម្តេចតាសីហនុ ក៏មានសមាជជាតិ ។ ឥឡូវនេះ យកបញ្ហាធំៗមកដោះស្រាយ តទល់គ្នា ជា​សាធារណៈ​ឲ្យរាស្រ្តមើល បើចិត្តសឿង»។ លោក កឹម សុខា បន្ថែមថា បើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហ៊ានប្រឈម​ការពិត គម្បីគណបក្សនេះ ឬរដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ត្រូវចេញមកតស៊ូមតិចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋ តាមរយៈ ការស្នើសុំព្រះមហាក្សត្រធ្វើ ធ្វើសមាជជាតិ ដូចមានចែងក្នុងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញប្រទេសកម្ពុជា។

តែលោក​ ហ៊ុន សែន បានច្រានចោលការស្នើសុំរបស់លោក កឹម សុខា ដោយលោកហ៊ុន សែន សំអាង​ថាគ្មានច្បាប់។ ចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ក្នុងឱកាសទិវាមច្ឆាជាតិ ថ្ងៃទី០១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ លោក​នាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលមានតំណែងជាអនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងនោះ បានបញ្ជាក់ថា៖ «ឥឡូវ​ទៅឡប់ឯណាទៀត ទៅ​សុំព្រះករុណកោះធ្វើសមាជ។ លោកឯងមើលទៅ មានច្បាប់សមាជមកពីទីណា។»

គួរបញ្ជាក់ថាគិតពីឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតមកដល់បញ្ចុប្បន្នប្រទេសកម្ពុជា មិនធ្លាប់ធ្វើសមាជជាតិនោះទេ។ តែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា ជាច្បាប់គ្រឹះ ឬច្បាប់គោល ដែលត្រូវបង្កើតឡើង តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ ត្រង់មានត្រា១៤៧ បានចែងថា៖ «សមាជ​ជាតិបើកឲ្យប្រជារាស្រ្តជ្រាបដោយផ្ទាល់ អំពីកិច្ចការផ្សេងៗដែលជាប្រយោជន៍ជាតិ និងលើកបញ្ហា និងសំណូមពរ​ឲ្យ​រដ្ឋអំណាច ដោះស្រាយ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិទៅចូលរួមក្នុងសមាជជាតិ៕»