តំណាងប្រជាសហគមន៍នៃតំបន់ទាំងបួន តាមដងទន្លេមេគង្គ បានសម្ដែងក្ដីព្រួយបារម្ភរបស់ពួកគេ ចំពោះគម្រោង​ទំនប់វារីអគ្គីសនី «ដនសាហុង» នៅក្នុងប្រទេសឡាវ ហើយបានសំណូមពរទៅកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលថា បើអាចជៀស​បាន កុំឲ្យមានការសាងសង់នូវទំនប់វារីអគ្គីសនីដងសាហុងនេះ ឬអាចធ្វើអគ្គីសនី ដោយថាមពលព្រះអាទិត្យវិញ។ ពិសេសស្នើឲ្យមានការរក្សានូវវប្បធម៌ធម្មជាតិដ៏កម្រ ដែលសឹងតែគ្មានពីលើលោក នោះគឺជីវិត«សត្វផ្សោត» និងត្រី​«កម្រ»ជាច្រើនប្រភេទទៀត ដែលជិតនឹងផុតពូជទៅហើយនោះ។

ទិដ្ឋភាពនៃតំបន់ដនសាហុង ដែលស្ថិតនៅត្រើយមួយចំហៀងពីព្រំដែនកម្ពុជា។ (រូបថត niimuray)

វិបត្តិសង្គម - ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ ស្តីពីការព្រួយបារម្មណ៍ចំពោះគម្រោងទំនប់វារីអគ្គីសនី «ដនសាហុង» នៅមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ភ្នំពេញ-កូរ៉េ នាព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែមីនានេះ តំណាងពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍ចំនួនបួន តាមដង​ទន្លេមេគង្គ បង្ហាញពីក្តីកង្វល់របស់ពួកគេ ដែលបណ្ដាលមកពីគម្រោងសាងសង់ ទំនប់វ៉ារីអគ្គីសនីដនសាហុង ក្នុង​ប្រទេសឡាវ។ សហគមន៍ទាំងបួននោះ រួមមានសហគមន៍មេគង្គ ទន្លេបី ទន្លេសាប និង​សហគមន៍​ជួរភ្នំក្រវាញ។

លោក ហ៊ឹង ពៅ តំណាងសហគមន៍នេសាទ ភូមិក្រោម ឃុំព្រះរំកិល ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង បានបង្ហាញ​នូវការព្រួយបារម្ភរបស់ខ្លួន​ថា បើប្រជាពលរដ្ឋមិនអាចប្រកបរបរខាងនេសាទ និងទេសចរណ៍បានទេ នោះពលរដ្ឋ​នឹង​ត្រូវ«ចប់»។ «ទេសចរណ៍រំពឹងលើសត្វផ្សោត បើទឹកមិនស្អាត ជាមូលហេតុឲ្យសត្វផ្សោត ក៏ដូចជាត្រីកំរ​ផ្សេងៗទៀត​ប្រឈមនឹងការស្លាប់ផុតពូជ។ ពេលនោះទាំងទេសចរណ៍ខ្មែរ និងបរទេសក៏នឹងកាត់បន្ថយ ឬគ្មាន ហើយប្រជា​ពលរដ្ឋ​ក៏មិនអាចមាន របរចិញ្ចឹមជីវិតតទៅទៀតដែរ។»

តំណាងសហគមន៍ភូមិកោះស្នែងលោកស្រី បូរ ខឹមតង បានអះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍អ្នកស្រី ពឹងផ្អែក​លើ​ដីល្បប់ ដែលហូរចាក់មកដើម្បីដំណាំកសិកម្មតាមធម្មជាតិ ដែលជាក្ដីរំពឹងនៃជីវភាពរាល់ថ្ងៃ។ តែបើមានទំនប់នោះ ការហូរចាក់មកលែងតាមបែមធម្មជាតិទៀតហើយ អាចជាការហូរមកដោយគំហ៊ុក ពេលនោះដំណាំកសិកម្ម​របស់​ពលរដ្ឋ ក៏អាចនឹងត្រូវខូចខាត ប៉ះពាល់ដល់ជីវិត មនុស្ស និងសត្វ ដែលអាស្រ័យផលពីទឹកនោះ។

អ្នកស្រី បូរ ខឹមតង បញ្ជាក់ថា «មួយខែមុននេះ ទឹកធ្លាក់មកយ៉ាងល្អក់ ប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ជីវិត​សត្វមនុស្ស ធម្មជាតិដូចជាជម្រកត្រីជាដើម។»

ឯលោក សា ខូយ តំណាងសហគមន៍នេសាទ ចេត្តក្រចេះ បានពន្យល់ពីផលប៉ះពាល់ និងក្តីកង្វល់នៃពលរដ្ឋបច្ចុប្បន្ន ដែលរស់អាស្រ័យលើទេសចរណ៍ធម្មជាតិ សត្វផ្សោត។ បើគ្មានសត្វផ្សោត គ្មានទេសចរណ៍ គ្មានចំណូលពលរដ្ឋ គ្មានជីវិតរស់នៅ។ លោកបានបន្ថែមថា កសិករធ្វើស្រែអាស្រ័យលើទឹក បើគ្មានទឹក គ្មានស្រែ គ្មានជីវចម្រុះ គ្មានជីវិត​សត្វ។

តំណាងសហគមន៍នេសាទរូបនេះ បានថ្លែងថា «សូមធ្វើការអភិវឌ្ឍន័ទៅតាមថាមពលព្រះអាទិត្យ រក្សានូវវប្បធម៌​ធម្មជាតិ នៃជម្រកសត្វត្រីដ៏កម្ររបស់កម្ពុជា ពិសេសសត្ចផ្សោត។ (...) គ្មានចរាចរទឹកតាមធម្មជាតិទេ ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់នៅក្រោមខ្សែទឹក និងត្រូវស្លាប់ វប្បធម៌ធម្មជាតិសត្វផ្សោត និងត្រូវបាត់បង់។»

រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិដ្ឋាន លោក ទា ជុប បានគាំទ្រនៅលើការរកឃើញពីផលប៉ះពាល់នេះ ហើយស្នើឲ្យមាន​ការ​ដោះស្រាយ ទៅលើបញ្ហានៃផលប៉ះពាល់ទាំងនោះ។ លោកបន្តថា ត្រូវមានការពង្រីកវិសាលភាព​នៃការសិក្សា​នូវ​ផលប៉ះពាល់ចំបងៗ មកដាក់ជជែកគ្នាដើម្បីស្វែងរកយុទ្ធវិធីថា តើត្រូវដោះស្រាយយ៉ាងណា? និងត្រូវធ្វើការជួប​ពិភាក្សាគ្នា ដើម្បីធ្វើការដោះស្រាយនូវបញ្ហានៃផលប៉ះពាល់ ជាមួយភាគីឡាវ។

តាមការស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមការងារ នៃវេទិការអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា បានរកឃើញផល​ប៉ះពាល់​យ៉ាង​ធំសម្បើម ពីគម្រោងបង្កើតទំនប់វារីអគ្គីសនីដនសាហុង ប្រទេសឡាវ។ លោក តឹក សុវណ្ណារ៉ា ជានាយកប្រតិបត្តិ​របស់​អង្គការ​នេះ បាននិយាយថា ផលប៉ះពាល់ទាំងនោះរួមមាន ជីវចម្រុះ សត្វផ្សោតមេគង្គ លំហូទឹក ពិសេស​បាត់​បង់នូវប្រភព និងការចរាចរណ៍ត្រី។ មកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ គេនៅមិនទាន់ឃើញ​ភាគីឡាវ បង្ហាញពីឆន្ទៈដើម្បី​ចូល​រួមពិគ្រោះយោបល់ជាមួយភាគីកម្ពុជា ឬប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅតាមដងទន្លេមេគង្គឡើយ។

ទំនប់វារីអគ្គីសនី ដនសាហុង ដែលមានថាមពល២៦០ម៉េហ្គាវ៉ាត់ និងស្ថិតនៅចម្ងាយ​មិនដល់ពីរ​គីឡូម៉ែត្រ ពីព្រំដែន​កម្ពុជា-ឡាវ ក្នុងខេត្តចំប៉ាសាក់ ប្រទេសឡាវ។ នេះជាគម្រោងមួយ ក្នុងចំណោមគម្រោងទំនប់វារីអគ្គីសនីទាំង១២ ដែលនឹងគ្រោងសាងសង់នៅតាមបណ្ដេយទន្លេមេគង្គ។ បច្ចុប្បន្ននេះ គម្រោងទាំងនោះកំពុងស្ថិតក្នុង​ការចាប់​ផ្តើម​សិក្សា និងដាក់សំណើរសម្រាប់ការសាងសង់ បន្ទាប់ពីទំនប់វារីអគ្គីសនី«សាយ៉ាបូរី»។ លោក តឹក វណ្ណារ៉ា បានថ្លែង​ឲ្យដឹងទៀតថា «បើទំនប់ត្រូវបាន​សាង​សង់ វានឹងរាំងខ្ទប់ព្រែក​ហូសាហុង ដែលជាព្រែកដ៏ធំមួយ នៅលើតួទន្លេមេ នៃទន្លេមេគង្គ នៅក្នុងតំបន់ស៊ីផាន់ដានប្រទេសឡាវ»៕

--------------------------------------------------
ដោយ អ៊ុម វ៉ារី (ទំនាក់ទំនង៖ [email protected]) - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២០ មីនា ២០១៤