«សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានសំខាន់ណាស់ សិទ្ធិទទួលព័ត៌មានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យ ប្រទេស​ដែលអនុវត្តអំណាចប្រជាពលរដ្ឋ សិទ្ធិទទួលព័ត៌មានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ គឺចាំបាច់បំផុតហើយ។ យើងមានភារកិច្ច​បំរើសេវាដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភា តុលាការ ជាអ្នកផ្តល់សេវាសាធារណៈ បើផ្តល់សេវាសាធារណៈ​បានល្អ ទាល់តែប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ មានសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ នោះទើបអាចអនុវត្តលិទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យបានល្អទៅកើត។» នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក ឈាង វុន ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ច ការបរទេស​ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិឃោនាការ និងព័ត៌មាននៃរដ្ឋសភា នៅវិមានរដ្ឋសភាជាតិកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈម្សិលម៉ិញ។

រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងព័ត៌មាន លោកខៀវ កាញ្ញារីទ្ធ។ (រូបថត John Vink/Magnum Photos)

សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន - យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកឈាង វុន បានធ្វើការរិះគន់លោក ខៀវ កាញ្ញារិទ្ធ រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​ព័ត៌មានដែលជាអ្នកទទួលបន្ទុកធ្វើច្បាប់នេះថាមានភាពយឺតយ៉ាវដើម្បីដាក់មករដ្ឋសភា។ លោកបានបញ្ជាក់ថា «ច្បាប់​នេះគេនិយាយយូរហើយ តាំងពីអាណត្តិទីពីរ ឬអាណត្តិទីបីមកតាមខ្ញុំចាំ ជាងដប់ឆ្នាំហើយ មកទល់ឥឡូវធ្វើ​មិនទាន់ចេញ។ (…) ធ្វើច្បាប់មួយនេះ បីឆ្នាំយូរពេកហើយ។ គាត់(ខៀវ កាញ្ញារិទ្ធ) បានជជែកម្តងជាមួយខ្ញុំ​ក្នុងអាណត្តិ​ទីបួន ឯ សង្គមស៊ីវិល ក៏បានធ្វើសិក្ខាសាលាច្រើនដងដែរ មានឯកសារផ្ញើរមកខ្ញុំ ហើយគាត់ក៏ត្រូវបានទទួលដែរ។ (…) អនុសាសន៍របស់សង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន ត្រូវយកមកធ្វើការសិក្សា កន្លែងណាធ្វើកើត កន្លែងណាធ្វើមិនកើត ហើយដោយសាររឿងអ្វី?។ ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាក៏ដោយ ឲ្យការងារនេះចេញឆាប់ ព្រោះយើងជាអ្នកផ្តល់​សេវាជូនប្រជា​ពលរដ្ឋ យើងត្រូវចាត់ទុកខ្លួនយើងជាអ្នកបំរើប្រជាពលរដ្ឋ។»

ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ច ការបរទេសទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិឃោនាការ និងព័ត៌មាននៃរដ្ឋសភារូបនេះ ក៏បានធ្វើការ​ប្តេជ្ញា​ក្នុងអាណត្តិទីប្រាំនេះថា នឹងជំរុញឲ្យច្បាប់នេះឲ្យបានឆាប់បំផុតបើអាច គឺក្នុងអាណត្តិទីប្រាំនេះដែល​លោកជា​អ្នកទទួលខុសត្រូវ។ លោពន្យល់ថា ច្បាប់នេះមានសារសំខាន់ណាស់ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រទេសជាតិ។ «យើង​មិនអាចរុញបន្តពីមួយអាណត្តិ ទៅមួយអាណត្តិទេ។ ប្រទេសណាក៏ដោយ ឲ្យតែអនុវត្តលិទ្ធិប្រជាធិបេត្យពិតប្រាកដ ត្រូវតែមានច្បាប់នេះ។»

ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ មិនអាចសុំប្រតិកម្មពីលោក ខៀវ កាញ្ញារិទ្ធ បានទេដោយលោកពុំទទួទូរស័ព្ទ។ កាលពី​ថ្ងៃទី២០ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៤ នៅវិមានរដ្ឋសភា លោកបានលើកឡើងថា ក្រសួងព័ត៌មានបាននឹងកំពុងរៀបចំក្រុម​តាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ។ លោកថាក្រសួងបានបង្កើតអនុគណៈកម្មការចំនួនពីរ គឺអនុគណៈកម្មការនីតិកម្ម និង អនុគណៈកម្មការ សិក្ខាសាលា ដើម្បីពង្រឹងគុណភាពនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ របស់ជាតិឲ្យកាន់តែល្អសម្រាប់បំរើ ប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជា កិច្ចដំណើរការ នៃការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដល់ដំណើរការនៃការអភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេសជាតិ។

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន កាលថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ បានជំរុញឲ្យក្រសួងព័ត៌មានជាអ្នកនាំមុខ រួមជា​មួយដៃគូរពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត រៀបចំនិងធ្វើឲ្យបាន នូវសេចក្ដីពង្រៀងច្បាប់ ស្ដីពី«សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន» សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងអាណត្តិទីប្រាំនេះ។

ច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាននេះ ធ្លាប់បានស្នើឡើងដោយគណបក្សប្រឆាំងលោក សុន ឆ័យ ទៅរដ្ឋសភាជា​ច្រើនលើកមកហើយ ហើយក៏ត្រូវបានច្រានចោលដោយរដ្ឋសភាដែរ។ ករណីនេះលោក ឈាង វុន បានពន្យល់ថា ព្រោះតែច្បាប់ដែលលើកឡើង ដោយគណបក្សប្រឆាំងនោះ«ផ្ទុយ»នឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ។

អនុប្រធានផ្នែកដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិ នៃសមាគមអាដហុក លោក ចាន់ សុវ៉េត គាំទ្រចំពោះការលើកឡើង​របស់​លោកឈាង វុន ដែលជំរុញឲ្យមានការលើកយកច្បាប់ស្តិពីសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាននេះមកជជែកពិភាក្សា។ យ៉ាង​ណាលោកនៅតែរិះគន់ ទៅលើការអនុវត្តកន្លងមក របស់រដ្ឋាភិបាល ទៅលើការផ្តល់ព័ត៌មាន។ «យើងមើល​ឃើញ​ចេតនា(វា)មានហើយ តែសំខាន់ជាងគេគឺការអនុវត្ត។ តើការអនុវត្តរបៀបណា ដែលអាចឲ្យក្លាយជា​ការលើក​កំពស់​សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាននេះ។ (…) មានឆន្ទៈផង ហើយច្បាប់ក៏ត្រូវឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាពដែរ។» លោកបន្តថាស្ថាប័នរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន បានបិទបាំងនូវព័ត៌មាន ដែលត្រូវតែបង្ហាញជាសាធារណៈច្រើនណាស់ ពិសេសចំពោះ​អ្នក​សារព័ត៌មាន។

មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល រូបនេះបានស្នើដល់ក្រសួងពាក់ព័ន្ធក្នុងការធ្វើច្បាប់ ត្រូវតែបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់តាមផ្លូវច្បាប់ នូវជនណា ឬអ្នកនាំពាក្យណា ដែលមិនផ្តល់ព័ត៌មានទៅដល់អ្នកសារព័ត៌មាននោះ ត្រូវមានការផ្តន្ទាទោស​ទៅតាម​ច្បាប់ ។ លោកលើកជាចម្ងល់ថា រាល់ព័ត៌មានដែលត្រូវទទួលនោះ «តើការផ្តល់ព័ត៌មានតាមអ្នកនាំពាក្យ ឬតាម​ប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិច»។

សូមរម្លឹកថានៅថ្ងៃទីទី ២០ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៤ មានការជួបពិភាក្សាការងាររវាងលោក ឈាង វុន ប្រធាន គណៈ​កម្មការកិច្ច- ការបរទេសទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិឃោនាការ និង ព័ត៌មាននៃ រដ្ឋសភា និងលោកខៀវ កាញ្ញារិទ្ធ រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួងព័ត៌មាន ស្តីពីច្បាប់សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន។ ច្បាប់នេះក៏ត្រូវបានអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិធ្លាប់​បានលើកឡើង តាមរយៈសិក្ខាសាលាជាច្រើនលើកមកហើយ៕

--------------------------------------------------
ដោយ អ៊ុម វ៉ារី (ទំនាក់ទំនង៖ [email protected]) - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤