ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដែលបានរៀបចំឡើង ដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិល ក្នុងទិសដៅមួយជំរុញឲ្យប្រជា​ពលរដ្ឋ​យល់ដឹង និងបានចូលរួមក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស នឹងជាការនាំនូវសារមួយយ៉ាងច្បាស់លាស់ ទៅកាន់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុងការលើកកំពស់សិទ្ធិមនុស្សឲ្យបានកាត់តែរឹងមាំ ជាមួយនឹងការចូលរួមយ៉ាងសកម្មរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និង​មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល។ តែការប្រារព្ធទិវាដែលមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលរួមដែរនេះ ត្រូវបានមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យទីស្តីការ​គណរដ្ឋមន្ត្រីចាត់ទុកថា ជាជ្រុងមួយនៃនយោបាយ របស់​គណបក្សប្រឆាំងតែប៉ុណ្ណោះ។

លោក ផៃ ស៊ីផាន មន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា។ (រូបថតទីស្ដីការគណរដ្ឋមន្ត្រី)​

សិទ្ធិ និងសេរីភាព «មានយុត្តិធម៌ មានសន្តិភាព» ជាពាក្យស្លោកមួយដែលត្រូវបានអង្គការសង្គមស៊ីវិល យកមកធ្វើ​ជា​គោលការណ៍​ចំបងក្នុងការហែរធម្មយាត្រាពីបណ្តាខេត្តនានាមកភ្នំពេញ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ដែលបាន​រៀប​ចំ​ឡើងដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិល សមាគម សហគមន៍ បណ្តាញសហព័ន្ធ សហជីពមួយ និងបណ្តាញព្រះសង្ឃ​ឯករាជ្យដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម។

លោក ផៃ ស៊ីផាន មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានចាត់ទុកការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្ស១០ធ្នូ  តាមរយៈ​ការដង្ហែរជាធម្មយាត្រា ដែលដឹកនាំដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិលនោះ ថាជាការប្រើប្រាស់នូវសិទ្ធិសេរីភាព ដែលធានា​ដោយច្បាប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។

មន្រ្តីរូបនេះបានចាត់ទុកថា ចលនាសង្គមកំពុងតែមានសភាពរស់រវើក មានការចាប់អារម្ភច្រើនលើករណីសិទ្ធិមនុស្ស ការអនុវត្តច្បាប់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏លោកសូមឲ្យការអនុវត្តន៍ទិវានេះ មានការគោរពដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃ ជាមួយនឹងអ្នកធ្វើចរាចរណ៍ និងជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដើម្បីរក្សាបាននូវសណ្តាប់ធ្នាប់ និងករណីមួយចំនួនទៀត ដែលអាចនឹងកើតមានឡើង ក្នុងតំណាក់កាលនៃការធ្វើធម្មយាត្រានេះ។

«ធុរៈកិច្ច»របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ ជាការធ្វើ«បាតុកម្ម» ?

តែលោកផៃ ស៊ីផាន បានបង្ហាញពីការយល់ឃើញថា ការ​ហែរធម្មយាត្រារបស់ប្រជាពលរដ្ឋនេះ អាចនឹងមាន​ការ​បន្តរ​ចូលរួមជាមួយនឹងបាតុកម្ម របស់គណបក្សសង្គ្រោះ​ជាតិ​នាថ្ងៃខាងមុខ ព្រោះពួកគាត់ (ប្រជាពលរដ្ឋ) នឹងគិតថាទាំង​នោះ​ជាផលប្រយោជន៍ និងសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ខ្លួន។ លោកបានចាត់ទុកថា ទាំងនេះជាជ្រុងមួយនៃនយោបាយ របស់​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិតែប៉ុណ្ណោះ។ «ធុរៈកិច្ចរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ ជាការធ្វើបាតុកម្មនេះឯង ដែល​ក្លាយ​ជា«វប្បធម៌»មួយ ពាក់ព័ន្ធនិងសិទ្ធិមនុស្ស»។

អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ថា ក្នុងច្បាប់បាតុកម្ម សិទ្ធិនៃការទទួលខុសត្រូវ​នៃអ្នកដឹកនាំ​ធ្វើ​បាតុកម្មនេះ ស្តែងឡើងឲ្យឃើញនូវទិដ្ឋភាពពីរយ៉ាង ទីមួយការមានការសហការល្អ​ជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន​ដែល​តំណាងឲ្យអំណា​ចរដ្ឋ តំណាងឲ្យផលប្រយោជន៍ សណ្តាប់ធ្នាប់ទូទៅ ដែលទទួលបាននូវកិច្ចការពារចំពោះ​អ្នក​ធ្វើ​បាតុកម្មទាំងនោះ។ «ទាំងអាជ្ញាធរ បាតុករត្រូវតែគោរពច្បាប់ និងទទួលខុសត្រូវចំពោះអំណាចរដ្ឋនេះឯង»។ ឯ​ទិដ្ឋភាព​ទីពី លោកបានបញ្ជាក់ថា ដូចករណីដែលកើតឡើងជាយថាហេតុនូវអំពើហិង្សា ដែលបណ្តាលឲ្យ​មាន​មនុស្ស​របួស និងស្លាប់ជាដើម ព្រោះតែបាត់បង់នូវកិច្ចសហការ និងការគោរពច្បាប់។

«រដ្ឋាភិបាលមិនមាននិន្នាការគោរព ដើម្បីគ្រាន់តែជាពិធីនោះទេ»

ទាក់ទងនឹងទិវាសិទ្ធិមនុស្សនេះផៃ ស៊ីផាន បានលើកឡើងថា «ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស មិនមែនគ្រាន់តែជាឆន្ទៈ​នយោបាយទេ រដ្ឋាភិបាលបានខំប្រឹងប្រែងសរសេរចេញជាច្បាប់ សិទ្ធិមនុស្ស និងកាតព្វកិច្ចត្រូវតែអនុវត្​ទៅ​តាម​ច្បាប់។ (...) ការអនុវត្ត និងការគោរពច្បាប់ ដែលតម្រូវឲ្យមានកំណែផ្នត់គំនិតមហាជនទូទៅ។ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស មិនមែនតែជាការតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលទេ ជាការតព្វកិច្ចរបស់ប្រជាពលករដ្ឋម្នាក់ៗ ក្នុងការចូលរួម​នៃការគោរព​សិទ្ធិមនុស្ស។ (...) យើងមានច្បាប់ តែរបត់នៃផ្នត់គំនិតរបស់យើង មិនទាន់ទទួលកាតព្វកិច្ចគ្រប់គ្រាន់ អនុវត្តច្បាប់​ឲ្យបានពេញលេញ។ (...) រាជរដ្ឋាភិបាលមិនមាននិន្នាការគោរពដើម្បីគ្រាន់តែជាពិធីនោះទេ រដ្ឋាភិបាលធ្វើឲ្យ​មានការដឹង ការចូលរូម ការគោរព និងការអនុវត្តច្បាប់នេះឯង។»

ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ លោក ញ៉ែម ប៉ុញ្ញារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានលើកឡើងថា ការគោរព​សិទ្ធិមនុស្សនេះ ជាការដង្ហែរធម្មយាត្រា និងការរៀបចំរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គ្រាន់​តែចាំទទួលនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងនាំយក«ញត្តិ»របស់សង្គមស៊ីវិលនោះ ទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលតែប៉ុណ្ណោះ។ លោក​បានបន្តរថា ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មានការចូលរួមដង្ហែរខ្លះៗ ដោយសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មកពីតាម​បណ្តាខេត្តមួយចំនួន ដែលពើបប្រទះជាមួយ នឹងការហែររបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល តាមដងផ្លូវធំៗមួយ​ចំនួន​ប៉ុណ្ណោះ។

លោកបានបញ្ជាក់ថា ក្នុងថ្ងៃទី១០ ធ្នូខាងមុខនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានកម្មវិធីពីរ ទីមួយកម្មវិធីចាំទទួលការហែរ​ធម្មយាត្រា របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ពីតាមបណ្តាខេត្តនានា ដែលមានលោកសម រង្ស៊ី ចាំទទួលនូវស្ពានក្បាលថ្នល់ សង្កាត់ចាក់អង្រែលើ លោក កឹម សុខា ចាំទទួលនៅពោធិចិនតុង ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ និងលោកស្រី មួរ សុខហួរ ចាំទទួលនៅស្ពានជ្រោយចង្វា ខណ្ឌឬស្សីកែវ។ ឯកម្មវិធីទីពីរ ក្រៅពីទទួលស្វាគមរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល នា​រាជធានីភ្នំពេញ នឹងមានការប្រារព្វទិវាសិទ្ធិមនុស្សនេះ នៅមុខប្រាសាទអង្គវត្ត រួចដង្ហែរទៅកាន់ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គ​ចម ហើយបញ្ចប់ទៅនាម៉ោងប្រាំមួយល្ងាច ដោយគ្មានការដង្ហែរញ្ញត្តិទេ គ្រាន់តែមានការថ្លែងការណ៍​នៅទីនោះ​ផ្ទាល់​តែម្តង៕

----------------------------------------------
ដោយ៖ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ