សភាដំបូងនីតិកាលទីប្រាំ បានបើកសម័យប្រជុំជាផ្លូវការ ក្រោមព្រះរាជាធិបតីភាពព្រះបាទព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងពីតំណាងរាស្រ្តចំនួនតែ៦៨រូបប៉ុណ្ណោះ ដែលមកពីគណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​តែមួយ។ នេះបង្ហាញឲ្យឃើញថា ជាការបើករដ្ឋសភា ដែលមានតែ«ឯកបក្ស»។ អ្នកវិភាគ បានហៅរដ្ឋសភា«ឯកបក្ស»​នៅ​កម្ពុជានេះ ជារដ្ឋសភាមិន«គ្រប់លក្ខណៈ»។

រូបថតអនុស្សាវរីយ៍នៃការបើកនិតិកាលថ្មីនៃរដ្ឋសភាដែលមានអ្នកតំណាងរាស្ត្រចូលរួមតែពីគណបក្សមួយ នៅកម្ពុជាថ្ងៃទី២៣ខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១៣។ (រូបថត MONOROOM.info/ O.vary)

រាជធានីភ្នំពេញ - លោក ចាន់ សូវេត អនុប្រធានស៊ើបអង្កេត សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក (Adhoc) បានចាត់​ទុកថារដ្ឋសភា ដែលបានកើតឡើងនេះ ជារដ្ឋសភាមិន«គ្រប់ទឹក»។ លោកបន្តរថា លោកមិនដឹងថាកម្ពុជា នឹងទៅជាយ៉ាង​ណា​នោះទេ ទាំងសេដ្ឋកិច្ច ទាំងការអប់រំ ទាំងដំណើរការនៃលិទ្ធិប្រជាធិបេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ លោក​បន្ត​ថាករណីខាងលើមានទស្សនៈពីរផ្ទុយគ្នា «ទស្សនៈអ្នកដែលមានអំណាចរបស់រដ្ឋាភិបាលយល់ថា ការធ្វើនេះកំពុងតែ​អនុវត្ត​តាមគោលការណ៍ច្បាប់ ដែលមានជាធរមាន ឯប្រជាពលរដ្ឋបានយកហេតុផលជាក់ស្តែង នូវមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញ​លទ្ធផល នៃការបោះឆ្នោត។»

អ្នកវិភាគផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយលោក សុខ ទូច បានពន្យល់តាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា ក្រោយពីប្រកាស​សុពលភាព សភានិតិកាលទីប្រាំនេះ ដែលបានធ្វើឲ្យមានអ្នកឈ្នះ មានអ្នកចាញ់ និងមានអ្នកអន់។ លោកបានបន្តរថា ចំពោះអ្នកឈ្នះរួមមានគណបក្សប្រជាជន ដែលប្រជុំទៅតាមកាលកំណត់ ដោយយោងតាមមាត្រា៨២នៃរដ្ឋធម្មនុញ។ ចំពោះព្រះមហាក្សត្រគង់ប្រថាប់ នៅចពោះមុខតំណាងរាស្រ្តចំនួន៦៨រូប បានជោគជ័យ។ ឯគណបក្សសង្រោះជាតិ បាន​ឈ្នះដោយមិនចូលប្រជុំសភាដំបូង ដោយជោគជ័យ ទាំង៥៥រូប ដោយសំអាងលើមាត្រា១,៨,៩,៧៦…។

រីឯសម្រាប់អ្នកចាញ់វិញ លោក សុខ ទូច ថាជាប្រជាជនខ្មែរជាង១៤លាននាក់ បោះឆ្នោតអោយគេគ្រប់គ្រងខ្លួន តែពួកគេ​គ្មាន«សមត្ថភាព»ដោះស្រាយបញ្ហា នយោបាយរួមគ្នាបាន។ ចំពោះអ្នកអន់ លោកពន្យល់ថាគឺ«ប្រទេសកម្ពុជា» ដោយ​សារតែការបោះឆ្នោតម្តងៗ តែងតែជាប់គាំងផ្នែកនយោបាយ ដែលធ្វើអោយល្បីពាសពេញពិភពលោក និងមានការបិទផ្លូវ​ចរាចរណ៍ ដែលបង្ហាញពីអស្ថេរភាព ធ្វើអោយមានភាពល្បីល្បាញដល់ភ្ញៀវទេសចរណ៍។

សម្រាប់អ្នកស្រាវជ្រាវសង្គម នយោបាយឯករាជ្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាលោក កែម ឡី បានបង្ហាញថាការបើក​សភា​ដោយ​«ឯកបក្ស»នេះ អាចប៉ះពាល់ដល់ស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងនោះមានការបាត់បង់នូវជំនឿ និងមានការព្រួយបារម្មណ៍​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបន្តរថា អ្នកនយោបាយខ្មែរទាំងពីរ ខ្វះសមត្ថភាពក្នុងការចរចារគ្នា ការបង្រួបបង្រួមជាតិ និងធ្វើឲ្យ​ស្ថាប័ន​រដ្ឋសភាមួយ ក្លាយជារដ្ឋសភា«ស្របច្បាប់»។ លោកបានបង្ហាញនូវ«ផលវិបាក»មួយចំនួនថា អាចកើតមាននូវ​សង្គ្រាមត្រជាក់ ដែលអាចបែងចែកទឹកដីជាពីរបាន។ មានវិបត្តសេដ្ឋកិច្ចនយោបាយយូរអង្វែង ដែលជាកត្តាត្រូវបង់ខាត​ដូចជាការអភិវឌ្ឍន៍ និងផលិតផលនានាដែលមកពីខាងក្រៅ។

ឯមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋសភាកម្ពុជា មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក ឈាង វុន ដ៏ល្បីឈ្មោះវិញ លោក មិនបានធ្វើបទ​បង្ហាញអ្វីឲ្យបានច្រើន​នោះ​ទេ នៅមុខមន្ទីររដ្ឋសភាកាលពីព្រឹកម៉ិញ តែលោកបញ្ជាក់ថា ចាំរង់រដ្ឋសភាកើតចេញជា​រូប​រាង​សិន។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកបានធ្លោយពាក្រមួយម៉ាត់ថា «គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាធ្វើអ្វីទៅតាមច្បាប់»។

ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយទស្សនាវដ្តី​មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ លោក យឹម សុវណ្ណ ប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ​គណបក្ស​សង្រ្គោះជាតិ លោកបានចាត់ទុកថាការប្រជុំសភានេះ បានធ្វើ«ផ្ទុយ»ទៅនឹងមាត្រាមួយចំនួន នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលជា​ច្បាប់​កំពូលរបស់ជាតិ។ លោកបន្តរថា «រដ្ឋសភាដែលបានកើតឡើងនេះ មិនមែនជារដ្ឋសភាតំណាងឲ្យ អំណាចប្រជា​ពលរដ្ឋ​ទាំងមូលនោះទេ។ (…) ការរៀបចំសរដ្ឋសភារបៀបនេះ អាចនឹងដឹកនាំប្រទេសរអិលធ្លាក់ ចូលទៅក្នុងរបបផ្តាច់ការ​សារ​ជា​ថ្មីម្តងទៀត។ (…) លោកចង់បានឲ្យគណបក្សទាំងពីរជៀសវាងនូវការបែកបាក់ និងរួមឯកភាពគ្នា ដើម្បីធានាឲ្យមាន​ដំណើរការលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការអនុវត្តការកែទម្រង់ដ៏មានន័យ ដោយពង្រឹងនីតិរដ្ឋ និងការបង្កើនការគោរព​សិទ្ធិ​មនុស្សឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។»

លោកស្រី ជា វណ្ណាត ក៏បានពន្យល់ដែរថា ទោះបីជារដ្ឋសភាដំណើរការក៏ដោយ តែគ្រាន់តែជាបែបពិធីការប៉ុណ្ណោះ មិន​មែនជាការបិទផ្លូវចរចារអ្វីនោះទេ។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា «ផ្លូវនៅតែបើកចំហរ»នៅឡើយ ដូច្នេះគណបក្សទាំងពីត្រូវ​តែ​បន្ទន់ឥរិយាបទ ឲ្យបានខ្លាំងជាងនេះបន្តិច និងរួមគ្នាធ្វើការដោះស្រាយបញ្ហា ដែលនៅសេសសល់ជាបន្តរ ធ្វើការចាប់ដៃ​គ្នាដើម្បីបំរើប្រទេសជាតិ។ «ការធ្វើការជាមួយគ្នាមានបញ្ហា ជាធម្មតាទេ នៅក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវរៀបធ្វើការ​ដោះស្រាយបញ្ហាជារួម ជាក្រុម»។

តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកស្រីបានចាត់ទុកថា វាក៏ជាការពិបាកមួយដែរ ដែលតម្រូវឲ្យមានការធ្វើការួមគ្នា ដែលមានបក្ស​ច្រើននោះ ព្រោះតែកន្លងមកមិនធ្លាប់ធ្វើការសហការគ្នានោះ។

សូមបញ្ជាក់ថា ការបើកនិតិកាលថ្មីនៃការប្រជុំសភាដំបូង កាលពីព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣នេះ ក្រៅពីវត្តមាន​ព្រះរាជាធិបតីភាពព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តំណាងរាស្រ្តចំនួនតែ៦៨រូប មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងមានការចូលរួមពីបណ្ដាអង្គទូតនានា និងអង្គការអន្តរជាតិប្រចាំកម្ពុជា ភ្ញៀវជាតិ អន្តរជាតិជាច្រើនទៀត។ តែក្នុងចំណោមនោះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អ៊ឺរ៉ុប ដែលតំណាងឲ្យប្រទេសទាំង២៧​នៅ​អ៊ឺរ៉ុប បានបញ្ចេញប្រតិកម្មតាមបែបការទូត តម្រូវឲ្យរដ្ឋសភាកម្ពុជា ត្រូវតែមានលក្ខណៈជា«ពហុបក្ស»៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី២៣ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ