ភ្នំពេញ៖ ការប្រកាសរៀបចំរដ្ឋាភិបាល របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចាំផ្ទះ លោក ហ៊ុន សែន ដោយមិនចាំបាច់មានការចូលរួម របស់​គណបក្សប្រឆាំងដើម្បីបង្គ្រប់កូរ៉ូម ១២០រូបសម្រាប់ការចូលស្បថកាន់តំណែងដំបូងនោះ បានបង្កឲ្យមានប្រតិកម្ម​ឆ្លើយ​តប​ភ្លាមៗ ទៅនឹងការលើកឡើងបែបនេះ។ មន្ត្រីអ្នកច្បាប់មួយរូបពីខាងអង្គការសង្គមស៊ីវិល បានបកស្រាយ​«ផ្ទុយ»​ទៅនឹង​ការ​លើកឡើងខាងលើ ហើយបានចាត់ទុកថា នេះជាការគម្រាមកំហែងមួយ ទៅលើស្ថាប័ន គ.ជ.ប។

លោក ហ៊ុន សែន (ឈរកណ្ដាល ) នៅថ្ងៃទី៣១ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ នៅស្ទឹងមានជ័យ។ (រូបថត Nicolas Axelrod/Getty Images)

នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃរដ្ឋាភិបាលចាំផ្ទះរបស់ប្រទេសកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលឈ្នះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដានេះ មានសម្លេងគ្រប់គ្រាន់នឹងអាចរបង្កើតរដ្ឋាភិបាលម្នាក់ឯងបាន។ លោក​បាន​បង្ហាញហេតុផលថាចាប់ពីឆ្នាំ២០០៦ ដោយសារតែមានការធ្វើវិសោធនកម្ម រដ្ឋធម្មនុញ្ញសមាជិករដ្ឋសភាពី ២ភាគ៣ ដែលត្រូវការសំលេង ៨២ រូប ពី មកត្រឹមសម្លេង៥០ភាគរយបូក១ មានន័យស្មើនឹង៦៣ រូបប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោម​សមាជិក​រដ្ឋសភាសរុប ១២០រូប អាចកោះប្រជុំរដ្ឋសភាបាន។

ថ្លែងក្នុងពេល ចុះទៅពិនិត្យការដ្ឋានប្រឡាយទឹក នៅឃុំសន្លូង ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល ខេត្តកណ្តាល លោក ហ៊ុន សែន បាន​បញ្ជាក់ថា ចំពោះការមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត របស់គណបក្សប្រឆាំងក្នុងពេលនេះ មិនមែនជារឿងថ្មីទេ។ លោកហ៊ុន សែន បានបន្តថា គណបក្សលោក​មាន​លទ្ធភាព គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការកោះប្រជុំរដ្ឋសភាបាន មិនមានការជាប់​គាំងផ្នែកនយោបាយនោះទេ។ មិនត្រឹមតែ​ប៉ុណ្ណោះ លោកក៏អាចបែងចែកអាសនៈ របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទៅឲ្យ​គណបក្សនយោបាយតូចៗ ដែលមិនមានអាសនៈរដ្ឋសភានោះទៀត ប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយនេះធ្វើពហិកា មិនចូលរួមក្នុងសម័យប្រជុំរដ្ឋសភាដំបូងនោះ។

ទាក់ទងនឹងករណីនេះ លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ក្នុងសន្និសិទកាសែតកាលថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា នៅទីស្នាក់ការ​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ធ្លាប់បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនទទួលយកលទ្ធផលដែល​ប្រកាស​ដោយគ.ជ.ប និងស្នើរសុំឲ្យបង្កើតគណកម្មការចំរុះឯករាជ្យមួយ តែមិនមានន័យថា«បោះបង់​ចំនួនអាសនៈ»នៅក្នុង​រដ្ឋសភាទេ។

ចំនួនសមាជិករដ្ឋសភា«លើកដំបូង» ត្រូវតែមានចំនួន១២០រូប (មាត្រាទី៧៦ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ)

ប្រតិកម្មនឹងការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ពីការយកអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា ទៅប្រគល់ឲ្យគណបក្សផ្សេង ដែល​គ្មានឈ្មោះក្នុងសភានោះ លោក នី ចរិយា មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក និងជាមេធាវី បានបញ្ជាក់ប្រាប់ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «បើយោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មិនអាចទៅរួចនោះទេ ក្នុង​ការដកហូតអាសនៈរបស់គណបក្សមួយក្នុងរដ្ឋសភា ឲ្យគណបក្សមួយទៀតដែលមិនមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា ប្រសិនបើ​គណបក្សដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា មិនប្រកាសខ្លួនឯងថាឈប់ចូលរួមក្នុងរដ្ឋសភា ឬក្នុងក្របខណ្ឌដែល​គណបក្ស​នេះ ប្រកាសរំលាយខ្លួនឈប់ជាគណបក្សហើយ»។

លោក នី ចរិយា បានពន្យល់ថា ទោះបីជារដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា៨២ថ្មី ប្រធានសភា អនុប្រធានសភា គណកម្មាធិការចិន្ត្រៃយ៍​ទាំងអស់ ត្រូវបានបោះឆ្នោតដោយសម្លេងភាគច្រើនដាច់ខាត (៥០ភាគរយបូក១) ក៏ពិតមែន តែក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញមាន​ត្រា៧៦ បានកំណត់ថាចំនួនសមាជិករដ្ឋសភា«លើកដំបូង» ត្រូវតែមានចំនួន១២០រូប។

លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ទោះបីជាក្រោយការចូលស្បថ នៅព្រះបរមរាជវាំងនោះក៏ដោយ ក៏មិនមានន័យថាក្លាយជា​សមាជិកសភាពេញលេញនោះដែរ (វា)គ្រាប់តែជាការស្បថសុំអភ័យឯកសិទ្ធិតែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយបើសិនជារដ្ឋសភាប្រជុំ មិនមានសមាជិកសភាគ្រប់១២០រូបនោះទេ មានន័យថា រដ្ឋសភានេះ មិនមានលក្ខណៈពេញលេញជារដ្ឋសភានោះទេ។ គ្មានរដ្ឋសភា ក៏គ្មានរដ្ឋាភិបាលដែរ។

លោកបានធ្វើការកត់សម្គាល់ឃើញថា ទាំងគណបក្សប្រជាជន ទាំងគណបក្សប្រឆាំង សុទ្ធតែបានប្រកាសពីចំនួន​អសនៈ​យកឈ្នះរៀងៗខ្លួន និងថាអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលមួយតែម្នាក់ឯង។ ការលើកឡើងនេះហាក់ដូចជាលឿនេពេក ខណៈ​ដែលគ.ជ.ប មិនទាប់ប្រកាសពីចំនួនអសនៈជាផ្លូវការផងនោះ ករណីនេះលោកចាត់ទុកថា នេះជាការគំរាមកំហែង​មួយ​តាមបែបនយោបាយ ដែលអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ ដល់បរិយាកាសនៃការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋ។

យកអសនៈប្រគល់ទៅគណបក្សដែលរាស្ត្រមិនបោះឆ្នោតឲ្យ ជាការម៉ាក់ងាយម្ចាស់ឆ្នោត?

ទាក់ទងនឹងការ ប្រគល់អាសនៈទៅឲ្យគណបក្សតូចៗផ្សេងទៀតនោះ មន្រ្តីរូបនេះបញ្ជាក់ថា «គ្មានច្បាប់ណាមួយ ដែល​អនុញ្ញាតិប្រគល់អាសនៈ ទៅឲ្យគណបក្សណាមួយ ដែលមិនជាប់ឆ្នោតនៅក្នុងរដ្ឋសភានោះទេ។ វាលែងតែគណបក្ស​ដែលមានឈ្មោះក្នុងរដ្ឋសភា អាចទទួលយកអាសនៈនោះបាន បើសិនជាគណបក្សមួយទៀត ប្រកាសរំលាយ​គណបក្ស​របស់ខ្លួនចេញពីរដ្ឋសភា។ តែបើសិនជាមិនមានការប្រកាសណាមួយជាសាធារណៈ ជាផ្លូវការ ថាមិនបានរំលាយ​គណបក្សខ្លួនចេញពីរដ្ឋសភាទេ ពេលនោះគណបក្សដទៃ មិនអាចមានសិទ្ធិណាទៅដកហូតយកអាសនៈទាំងនោះ យកមកធ្វើការបែងចែកនៅក្នុងរដ្ឋសភាបានទេ។»

លោកនី ចរិយា បានចាត់ទុកថាការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលបានប្រកាសថា គណបក្សលោកទទួល​បាន​៦៧អសនៈ ហើយអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបាននោះ ជាការគំរាមកំហែងទៅដល់គ.ជ.ប ដើម្បីតម្រូវឲ្យស្ថាប័នមួយនេះ រៀបចំទៅតាមចំនួនអសនៈ ដែលបានលើកឡើងជាបឋម របស់គណបក្សប្រជាជននោះ។ នេះអាចប៉ះពាល់ ដល់​ឯករាជ្យ​ភាពរបស់គ.ជ.ប៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ អ៊ុម វ៉ារី - ភ្នំពេញថ្ងៃទី០២ សីហា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ